Naukowy kolonializm czy postęp? Przewlekłe choroby mogą być leczone przez bakterie jelitowe ze społeczeństw łowiecko-zbierackich
Naukowcy badają mikrobiom jelitowy społeczeństw łowiecko-zbierackich, aby zrozumieć korzyści zdrowotne wynikające z bardziej "nieskazitelnego" mikrobiomu. Badania te rodzą pytania natury etycznej, ale także nadzieję na nowe metody leczenia chorób, od zapalenia stawów i depresji po chorobę Alzheimera.
Jest bardzo jasne, że w krajach uprzemysłowionych straciliśmy wiele gatunków, które prawdopodobnie miały fundamentalne znaczenie dla ewolucji człowieka. Po prostu wyginęły.
- Justin Sonnenburg, naukowiec zajmujący się mikrobiomem na Uniwersytecie Stanforda
Ludzie w krajach uprzemysłowionych coraz częściej cierpią na choroby przewlekłe, takie jak choroby serca, cukrzyca i rak. Choroby te są związane z wieloma czynnikami, w tym niezdrową dietą, zanieczyszczeniem środowiska i nadużywaniem antybiotyków.
W przeciwieństwie do nich, myśliwi-zbieracze mają znacznie niższe ryzyko zachorowania na te choroby, co może być związane ze stanem ich mikrobiomu jelitowego. Naukowcy odkryli, że bakterie jelitowe w społeczeństwach łowiecko-zbierackich są bardziej zróżnicowane i zdrowsze niż u ludzi w społeczeństwach uprzemysłowionych, po zbadaniu odchodów z Yanomami w amazońskich lasach deszczowych i Hadza w północnej Tanzanii. Mogą oni mieć więcej rodzajów bakterii związanych z dobrym zdrowiem.
Na przykład w badaniu opublikowanym przez Justina Sonnenburga naukowcy znaleźli kilka milionów rodzin białek w jelitach społeczeństwa Hazda, z których ponad połowa nie została wcześniej zidentyfikowana w ludzkich jelitach, a także dziesiątki tysięcy genomów drobnoustrojów, które nie zostały wcześniej zarejestrowane.
Im większa różnorodność, tym więcej genów [drobnoustrojów]. A im więcej genów, tym więcej pracy biochemicznej można wykonać.
- Emma Allen-Vercoe, mikrobiolog z Uniwersytetu Guelph w Kanadzie
https://www.nature.com/articles/nri.2017.77
Gatunki bakterii odgrywają ważną rolę w trawieniu, wchłanianiu składników odżywczych, układzie odpornościowym i zdrowiu psychicznym. Przyczyny różnic w mikrobiomie między łowcami-zbieraczami a ludźmi w krajach uprzemysłowionych są złożone i nie do końca poznane. Uważa się jednak, że rolę odgrywają następujące czynniki
- Dieta: Społeczeństwa łowiecko-zbierackie mają zwykle bardziej zróżnicowaną i zdrowszą dietę niż ludzie w krajach uprzemysłowionych. Jedzą więcej pokarmów roślinnych, mniej przetworzonej żywności i mniej cukru.
- Czynniki środowiskowe: Społeczeństwa łowiecko-zbierackie żyją w naturalnym środowisku, które jest mniej skażone zanieczyszczeniami i antybiotykami.
- Styl życia: Łowcy-zbieracze są zwykle bardziej aktywni niż ludzie w społeczeństwach uprzemysłowionych.
Poszukiwanie brakujących drobnoustrojów w społeczeństwach łowiecko-zbierackich jest złożonym zadaniem, które należy wykonywać ostrożnie. Nie jest jeszcze jasne, czy istnieje coś takiego jak idealny mikrobiom lub jak można go osiągnąć. Niemniej jednak badania te mogą doprowadzić do lepszego zrozumienia mikrobiomu i opracowania nowych metod leczenia chorób.
Etyka i kolonializm naukowy
Ważne jest również, aby badania nad mikrobiomem były zgodne z wytycznymi etycznymi. Należy szanować prawa i dobrobyt badanych społeczności. Ankietowani badacze nie chcą angażować się w biopiractwo:
Chodzi o to, że kraje uprzemysłowione wkraczają do krajów o niskich i średnich dochodach i wykorzystują ich zasoby dla własnych korzyści. Wkraczanie na te obszary, które są niedofinansowane i zabieranie im, a nie dawanie im prawa własności do tych rzeczy, które pochodzą od ich ludzi i ich ziem.
- Justin Sonnenburg
Ekolog behawioralny i biolog człowieka Alyssa N. Crittenden, która również używa terminów takich jak "kolonializm naukowy", wyjaśnia:
Szukamy możliwości ekstrakcji gatunków, aby poprawić własne zdrowie bez żadnego zwrotu dla społeczności. Jeśli to nie jest biopiractwo, to nie wiem, co nim jest. [Często dzieje się tak, gdy elitarne grupy - takie jak biali amerykańscy badacze - pobierają zasoby od mniej wpływowych społeczności. Jestem pierwszym, który przyzna, że popełniłem wiele błędów i zrobiłem pewne rzeczy niewłaściwie.
Crittenden dodaje również o mieszkance Hadza:
Podzieliła się ze mną, że nie chce już uczestniczyć w żadnej pracy, która wymaga próbek biologicznych - śliny, mleka matki, moczu, krwi lub kału. Powiedziała, że jest zmęczona wszystkimi zespołami badawczymi, które przychodzą, robią projekt... nie mówią w suahili, nie znają społeczności... była zmęczona oddawaniem części swojego ciała nieznajomym.
Naukowiec i założyciel stowarzyszenia Yanomami Societydavid Good, sam jest w połowie Yanomami, a w połowie Amerykaninem. Jego sposób pracy może wypełnić lukę między postępem medycznym a etycznym zachowaniem:
Mikroby należą zasadniczo do Davida i założonej przez niego Fundacji Yanomami. Zasadniczo pożyczamy te rzeczy. Pomysł polega na tym, że jeśli znajdziemy coś interesującego, co ma jakąś [własność intelektualną] ... to przyniesie to korzyści Yanomami.
- Allen-Vercoe
Quelle(n)
