Notebookcheck Logo

Raport Windows on ARM: Dlaczego laptopy AMD i Intel są często (nadal) lepszym wyborem niż laptopy Snapdragon?

Snapdragon X Elite
Snapdragon X Elite
Laptopy z procesorami ARM Snapdragon X są dostępne na rynku od ponad pół roku i w zasadzie każdy producent oferuje kilka modeli. Microsoft również wspiera nowe laptopy ARM, ale czy są one prawdziwą alternatywą dla urządzeń x86? Po wielu recenzjach wrażenia są nadal mieszane.
AI ARM Intel AMD Laptop / Notebook Snapdragon X Series Wi-Fi 7 Windows Zen 5
Opinia przez Andreas Osthoff
Poglądy, przemyślenia i opinie wyrażone w tekście należą wyłącznie do autora.

Laptopy z systemem Windows i procesorami ARM istnieją od lat, ale były to głównie produkty niszowe z poważnymi ograniczeniami pod względem wydajności, a także obsługi oprogramowania. Jednak odkąd Apple całkowicie przeszedł na procesory ARM dla własnych MacBooków, w segmencie Windows również widać większy ruch. Qualcomm ogłosił swoją serię Snapdragon X jesienią 2023 roku i obiecał rewolucję na rynku laptopów. Odpowiednie urządzenia zostały wprowadzone na rynek w połowie 2024 roku przy dużym wsparciu ze strony producentów laptopów, a w szczególności Microsoftu. Od tego czasu przetestowaliśmy kilka laptopów ze Snapdragonem i chcemy ocenić sytuację po nieco ponad sześciu miesiącach.

Różnica w systemie Windows i co to oznacza dla użytkownika

SoC Snapdragon X to mobilne procesory ze zintegrowanymi kartami graficznymi, a także NPU do obliczeń AI. Jest to prawie ta sama zasada, którą znamy z AMD i Intela od lat. Główną różnicą jest podstawowa architektura, ponieważ układy Snapdragon są oparte na architekturze ARM zamiast znanej architektury x86. Oznacza to, że układy ARM wymagają również innej wersji systemu Windows, a także zoptymalizowanych wersji aplikacji.

Nie można porównywać nowych laptopów ARM ze starymi produktami, ponieważ wydajność jest znacznie lepsza, a system Windows działa bardzo płynnie. Jeśli weźmiemy pod uwagę tylko subiektywne wrażenia dotyczące wydajności, nie będziemy w stanie stwierdzić, czy korzystamy z laptopa z procesorami Qualcomm, Intel czy AMD. Kompatybilność oprogramowania jest jednak nadal kwestią i oczywiście najlepsze wyniki uzyskają Państwo z natywnymi aplikacjami ARM. Wiele nowoczesnych aplikacji zapewnia natywne wersje ARM, a Qualcomm ma również dedykowaną stronę internetową na ten temat. Qualcomm robi lepszą robotę w porównaniu do producentów notebooków, ponieważ często po prostu reklamują znane doświadczenie Windows bez żadnych ograniczeń.

Qualcomm przedstawia przegląd popularnych aplikacji działających natywnie na ARM Windows (źródło: Qualcomm)
Qualcomm przedstawia przegląd popularnych aplikacji działających natywnie na ARM Windows (źródło: Qualcomm)

Jeśli jednak nie ma natywnej aplikacji ARM, sprawy stają się nieco bardziej skomplikowane. Istnieje zintegrowana emulacja, dzięki czemu można również korzystać z wielu aplikacji x86, a w najlepszym przypadku wystąpi tylko niewielki spadek wydajności. Mogą jednak wystąpić inne problemy (nie wszystkie funkcje są obsługiwane, mogą wystąpić zacięcia / awarie) lub, w najgorszym przypadku, aplikacja po prostu się nie uruchomi. Jest to głównie problem dla użytkowników ze starszymi wersjami oprogramowania (takimi jak edycja wideo / zdjęć, oprogramowanie biurowe itp.) lub specjalnymi urządzeniami peryferyjnymi (gamepady, zewnętrzne karty dźwiękowe, karty do przechwytywania wideo, stare oprogramowanie do drukarek / skanerów), gdzie nie ma (jeszcze) sterowników ARM. Oznacza to, że są Państwo zmuszeni do aktualizacji oprogramowania do nowszej wersji, zakupu nowych urządzeń peryferyjnych lub zwrotu nowego laptopa ze Snapdragonem. Sytuacja w przypadku gier z ograniczoną kompatybilnością jest jeszcze gorsza.

Copilot+ z dodatkowymi funkcjami AI

Microsoft masowo wspierał premierę nowego laptopa Snapdragon, a nawet zorganizował duże wydarzenie inauguracyjne. Własne urządzenia Microsoft Surface Pro, a także laptopy Surface zostały również zaprezentowane z nowymi układami Snapdragon. Firma wprowadziła również nową etykietę marketingową o nazwie Copilot+, która wymaga NPU z co najmniej 40 TOPS, aby korzystać z rozszerzonych funkcji AI, takich jak napisy na żywo. W momencie premiery urządzenia Snapdragon były jedynymi, które mogły nosić tę etykietę.

Zarówno AMD, jak i Intel pierwotnie planowały uruchomić urządzenia Copolit+ na targach IFA, ale nastąpiło opóźnienie. Układy Intel Lunar Lake i procesory AMD Strix Point były początkowo dostarczane bez etykiety Copilot+. Cała sytuacja wydawała się nieco dziwna i wyglądało na to, że Microsoft chciał wypchnąć laptopy ze Snapdragonem. Zajęło to kilka miesięcy, ale laptopy AMD i Intela otrzymały już niezbędne aktualizacje.

Wydajność, efektywność i czas pracy na baterii

Qualcomm wprowadził na rynek kilka układów SoC Snapdragon X i wszystkie wykorzystują praktycznie te same procesory Oryon. Istnieją jednak różnice pod względem zegarów i tego, czy jest dwurdzeniowy turbo boost, czy nie. Wydajność wielordzeniowa zależy od TDP, ale nie ma sposobu, aby to sprawdzić za pomocą narzędzi. Qualcomm skupił się na zapewnieniu wysokiej wydajności i w oparciu o nasze własne pomiary zużycia energii, większość urządzeń testowych wykorzystywała limity mocy w zakresie ~ 25-35 watów. Oznacza to również, że musi istnieć wystarczająco duże rozwiązanie chłodzące. Jak dotąd nie ma modeli chłodzonych pasywnie, a nawet najwolniejszy układ Snapdragon X, nowy X1-26-100 w Asus Zenbook A14, ma bardzo słyszalne wentylatory. Zła wiadomość, jeśli liczyli Państwo na alternatywę dla MacBooka Air.

Istnieje wiele parametrów, które wpływają na wydajność, więc chcemy skupić się na dwóch porównaniach: Samsung Galaxy Book4 Edge 16 (Snapdragon X1E-80-100) przeciwko Galaxy Book5 Pro 360 (Lunar Lake Core Ultra 5 226V), a także Asus Vivobook S 14 (Intel Core Ultra 5 228V) przeciwko Zenbook A14 (Snapdragon X1-26-100, recenzja zostanie opublikowana wkrótce). Wybór ten oczywiście nie obejmuje pełnego spektrum wydajności, ale są to realistyczni rywale w podobnych przedziałach cenowych. Na wykresach porównawczych uwzględniliśmy również nowoczesny procesor AMD (Ryzen AI 7 Pro 360, 32/25 W), a także Apple M4 (24 W TDP).

Cinebench 2024 / CPU Multi Core
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
986 Points
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
857 Points
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
708 Points
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
646 Points
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
609 Points
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
597 Points
Cinebench 2024 / CPU Single Core
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
174 Points
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
123 Points
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
113 Points
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
112 Points
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
108.5 Points
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
96 Points
3DMark / Wild Life Extreme
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
9162 Points
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
6546 Points
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
6241 Points
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
5838 Points
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
5056 Points
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
3252 Points

Ogólna wydajność procesorów Snapdragon X Elite i X Plus SoC jest świetna, zarówno w scenariuszach wielordzeniowych, jak i jednordzeniowych. Najnowszy członek rodziny, Snapdragon X X1-26-100, jest nieco wolniejszy pod względem wydajności jednordzeniowej ze względu na niższy zegar, ale nadal jest to całkowicie wystarczające dla typowych obciążeń. Najnowsze procesory Intel Lunar Lake oferują niższą wydajność wielordzeniową, podczas gdy generacja AMD Strix Point jest porównywalna. Jak wspomniano wcześniej, jest to tylko niewielka grupa porównawcza, a wszystkie nowoczesne generacje procesorów są wystarczająco wydajne do codziennych zadań.

Większe różnice występują pod względem wydajności GPU. Podczas gdy GPU X1-85 w SoC Snapdragon X Elite nadal jest w stanie dotrzymać kroku rywalom z AMD i Intela, mniejszy X1-45 (który jest również używany w niektórych modelach Snapdragon X Plus) pozostaje zauważalnie w tyle. Ponownie, wydajność jest wystarczająca do typowych obciążeń, a odtwarzanie filmów w wysokiej rozdzielczości nie stanowi problemu, ale robi różnicę, gdy chcemy grać w gry.

Jeśli chodzi o wydajność, układy Snapdragon są lepsze w porównaniu do rywali z AMD i Intela, ale AppleM4 wciąż jest daleko w przodzie w niektórych scenariuszach (a M4 oferuje również większą ogólną wydajność - zarówno CPU single/multi, jak i GPU).

Power Consumption / Cinebench 2024 Multi Power Efficiency - external Monitor
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
24.8 Points per Watt
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
22.1 Points per Watt
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
17.9 Points per Watt
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
15 Points per Watt
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
12.3 Points per Watt
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
12.2 Points per Watt
Power Consumption / Cinebench 2024 Single Power Efficiency - external Monitor
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
13.6 Points per Watt
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
8.28 Points per Watt
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
7.15 Points per Watt
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
6.04 Points per Watt
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
5.83 Points per Watt
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
3.65 Points per Watt
Power Consumption / Cinebench 2024 Multi Power (external Monitor)
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
49.4 (27.2min, 42.9P1 - 57max) Watt *
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
49.1 (44.5min, 45.4P1 - 52.1max) Watt *
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
47.2 (38.6min, 40.1P1 - 65.1max) Watt *
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
39.8 (35.5min, 36.5P1 - 42.4max) Watt *
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
38.8 (35.3min, 35.9P1 - 62max) Watt *
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
36.1 (27.6min, 30.2P1 - 45max) Watt *
Power Consumption / Cinebench 2024 Single Power (external Monitor)
Lenovo ThinkPad T14s Gen 6 21M2S00G00
Radeon 880M, Ryzen AI 7 PRO 360, Kioxia XG8 KXG8AZNV1T02
29.7 (24.1min, 27.8P1 - 55.9max) Watt *
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Samsung PM9B1 512GB MZVL4512HBLU
19.2 (16.9min, 17.4P1 - 31.6max) Watt *
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Arc 130V, Core Ultra 5 226V, Micron 2500 MTFDKBA512QGN
18.7 (14.6min, 16.3P1 - 28.5max) Watt *
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
Adreno X1-85 3.8 TFLOPS, SD X Elite X1E-80-100, Kioxia THGJFJT2T85BAT01
17.2 (14.3min, 14.9P1 - 33.7max) Watt *
Apple MacBook Pro 14 2024 M4
M4 10-Core GPU, M4 (10 cores), Apple SSD AP0512Z
12.8 (11.5min, 11.9P1 - 14.4max) Watt *
Asus ZenBook A14 UX3407QA
Adreno X1-45 1.7 TFLOPS, SD X1-26-100, Micron 2500 1TB MTFDKBA1T0QGN
11.6 (10.4min, 10.7P1 - 16.2max) Watt *

* ... im mniej tym lepiej

Trudno jest porównywać czasy pracy na baterii między różnymi urządzeniami, ponieważ istnieje zbyt wiele zmiennych. Wyświetlacz (jasność, rozdzielczość, technologia panelu) i oczywiście pojemność baterii mogą mieć ogromny wpływ na czas pracy. Dlatego też skupiliśmy się na naszych dwóch parach, ponieważ wyświetlacze są bardzo podobne. Interesujące jest jednak to, że Samsung zastosował mniejszą baterię w modelu ARM (również w porównaniu do bezpośredniego rodzeństwa Galaxy Book4 Pro 16), co nie ma większego sensu. W rezultacie użytkownicy tak naprawdę nie korzystają z lepszej wydajności pod względem czasu pracy na baterii.

Nasz test czasu pracy Wi-Fi przy 150 nitach pokazuje na przykład lepsze wyniki dla dwóch wersji Lunar Lake w porównaniu do modeli Snapdragon. Różnica jest szczególnie duża w przypadku dwóch modeli Samsunga, ale Vivobook S14 pokonuje również Zenbooka A14 o 1-2 godziny. Testowaliśmy również laptopy ze Snapdragonem z czasem pracy wynoszącym 20 godzin, ale wyniki te pokazują, że urządzenia ze Snapdragonem są zawsze lepsze pod względem czasu pracy na baterii.

Battery Runtime / WiFi Websurfing
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Core Ultra 5 226V, 75 Wh, ATNA40CT02-0, 1920x1200
1030 min
Asus ZenBook A14 UX3407QA
SD X1-26-100, 70 Wh, ATNA40CT06-0, 1920x1200
895 min
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Core Ultra 5 226V, 76 Wh, ATNA60CL09-0, 2880x1800
646 min
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
SD X Elite X1E-80-100, 61.8 Wh, ATNA60CL07-0, 2880x1800
443 min
Battery Runtime / WiFi Websurfing max. Brightness
Asus Vivobook S 14 OLED S5406SA
Core Ultra 5 226V, 75 Wh, ATNA40CT02-0, 1920x1200
657 min
Asus ZenBook A14 UX3407QA
SD X1-26-100, 70 Wh, ATNA40CT06-0, 1920x1200
599 min
Samsung Galaxy Book5 Pro 360
Core Ultra 5 226V, 76 Wh, ATNA60CL09-0, 2880x1800
473 min
Samsung Galaxy Book4 Edge 16
SD X Elite X1E-80-100, 61.8 Wh, ATNA60CL07-0, 2880x1800
333 min

Trudno jest również formułować ogólne stwierdzenia na temat hałasu wentylatora. Bazując na naszych doświadczeniach, większość laptopów Snapdragon jest nieco cichsza w porównaniu do modeli AMD/Intel w codziennych obciążeniach, ale jest po prostu zbyt wiele zmiennych (limity mocy, krzywe wentylatorów, jednostka chłodząca itp.). Niemniej jednak, gdy naprawdę obciążymy procesor, laptopy Snapdragon również staną się dość głośne. Szkoda, że nie ma ani jednego procesora Snapdragon X dla pasywnie chłodzonych laptopów.

5G, ceny i spojrzenie w przyszłość

Procesory Qualcomm mają swoje korzenie w segmencie smartfonów i nie dziwi fakt, że wszystkie modele Snapdragon X są dostępne z modemami 5G. W teorii jest to duża przewaga nad laptopami AMD/Intel, gdzie moduły WWAN są zazwyczaj ograniczone do laptopów biznesowych. Qualcomm również reklamuje możliwości 5G, ale rozczarowujące jest to, że od stycznia 2025 r. istnieją tylko dwa urządzenia Snapdragon z modemami 5G: Microsoft Surface Pro oraz Lenovo ThinkPad T14s G6. Nie wszystkie modele Snapdragon obsługują Wi-Fi 7, a szczególnie tańsze modele z SoC Snapdragon X Plus są często wyposażone w moduły Wi-Fi 6E.

Sytuacja cenowa jest bardzo dynamiczna i często zdarzały się duże obniżki na SKU Snapdragon wkrótce po premierze. Ogólnie rzecz biorąc, zwłaszcza laptopy z szybszymi SoC Snapdragon X Elite są zwykle dość drogie w czterocyfrowym przedziale. Od czasu premiery Qualcomm wprowadził dodatkowe układy Snapdragon X Plus, a niedawno układ Snapdragon X dla tańszych modeli. W chwili obecnej dostępnych jest kilka laptopów z układem Snapdragon X Plus za mniej niż 800 euro (np Asus Vivobook S 15 czy Dell Inspiron 14). Pod koniec ubiegłego roku informowaliśmy że Qualcomm wyraźnie rozminął się z własnymi oczekiwaniami pod względem udziału w rynku (mniej niż 1%). Nowy współprezes Intela stwierdził niedawno że laptopy ze Snapdragonem mają wysoki odsetek zwrotów, co zostało odrzucone przez Qualcomm.

Jeśli spojrzeć na opinie klientów, wydaje się, że istnieją tylko dwie skrajności: Albo klienci uwielbiają swoje nowe laptopy Snapdragon, albo są rozczarowani, ponieważ niektóre rzeczy po prostu nie działają. Rozmawialiśmy również o tym problemie i producenci muszą po prostu lepiej informować o ograniczeniach, aby uniknąć negatywnych doświadczeń użytkowników.

Pomimo całej krytyki, nie można zaprzeczyć, że premiera była udana dzięki dobrej dostępności, a Qualcommowi udało się (przy ogromnym wsparciu ze strony Microsoftu) stworzyć trzecią platformę dla laptopów z systemem Windows. Wsparcie oprogramowania będzie tylko lepsze w ciągu najbliższych kilku lat. Zalecamy, aby producenci oferowali więcej jednostek SKU z funkcjonalnością 5G, aby stworzyć dodatkową przewagę dla potencjalnych nabywców. Ceny również muszą być niższe. Jeśli istnieją dwa porównywalne urządzenia w podobnej cenie, dla większości użytkowników zalecalibyśmy obecnie wersje AMD/Intel, ponieważ unikną Państwo problemów z kompatybilnością i mają więcej możliwości w zakresie gier.

W tej chwili nie jest jasne, kiedy zobaczymy drugą generację układów Snapdragon X i nie jesteśmy pewni, czy w 2025 roku na rynku pojawią się nowe produkty. Obecnie skupiamy się na tańszych układach, aby obniżyć ceny laptopów. Qualcomm nie powinien jednak poświęcać zbyt wiele czasu, w przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo pozostania w tyle pod względem wydajności. Uważamy, że dobrym pomysłem byłoby również zaoferowanie układu dla urządzeń chłodzonych pasywnie.

Czy mają już Państwo laptopa ze Snapdragonem lub planują jego zakup? Chcielibyśmy usłyszeć o Państwa doświadczeniach w komentarzach poniżej.

Please share our article, every link counts!
Mail Logo
> laptopy testy i recenzje notebooki > Nowinki > Archiwum v2 > Archiwum 2025 01 > Raport Windows on ARM: Dlaczego laptopy AMD i Intel są często (nadal) lepszym wyborem niż laptopy Snapdragon?
Andreas Osthoff, 2025-01-29 (Update: 2025-01-29)