Test Dell Latitude E6540 (Intel Core i7-4800MQ, AMD Radeon HD 8790M)
17/07/2013
Dell zaskakująco szybko wprowadził do oferty laptop z biznesowej serii Latitude wyposażony w procesor Intel Haswell. Co ciekawe, model E6540 otrzymał mocny czterordzeniowy procesor Core i7-4800MQ oraz dodatkową kartę grafiki AMD Radeon HD 8790M. W przetestowanej bogato wyposażonej konfiguracji znalazł się też dysk SSD o skromnej pojemności (128 GB).
Obudowa
Wygląd trochę się zmienił w porównaniu z modelem E6530. Ciemnoszary, szczotkowany dekiel poprzednika zastąpiono matowym i jasnym. Ponownie zmieniono drobne detale, jak ramka klawiatury, która w E6540 jest czarna, tak jak same klawisze i miejsca oparcia dłoni. Podnadgarstnik jest wykonany z gumowatego tworzywa i w związku z tym nie jest łatwo go czyścić. Zatłuszczenia i odciski palców nie są jednak aż tak bardzo widoczne.
Również w przypadku tego modelu Dell podkreśla solidność obudowy, chwaląc się spełnianiem wojskowych standardów i trójmetalową konstrukcją. Obudowa raczej się nie wykrzywia i tylko wieko troszkę ugina się pod naciskiem. Newralgiczny obszar nad napędem optycznym jest bardzo sztywny. Wewnątrz jednostki zasadniczej znajdują się niewielkie elementy wzmacniające konstrukcję, które powodują wszakże, że omawiany laptop jest ciężki. Z wystającym poza obrys obudowy 9-komorowym akumulatorem waży aż 3 kg.
Zawiasy są wystarczająco mocne, ale jednak ekran trochę chybocze się po zmianie ustawienia ekranu. Pokrywę ekranu blokuje w stanie zamkniętym jeden zatrzask; w Latitude E6530 były to dwa zatrzaski.
Jakość wykonania testowanego egzemplarza nie była najlepsza. W przypadku drogiego bądź co bądź laptopa wymagania są wygórowane, a tu w obudowie ekranu straszyły odstająca ramka i nierówno spasowane części. Z jakości zastosowanych materiałów można być natomiast zadowolonym.
Umożliwiający szybkie serwisowanie łatwy dostęp do podzespołów jest szczególnie pożądany w laptopie biznesowym. Pod tym względem nic nie zmieniło się w porównaniu do poprzednika. By dostać się do gniazd pamięci i mini PCI Express, trzeba zdjąć całą spodnią osłonę, która jest umocowana tylko trzema śrubkami. W laptopach HP EliteBook jest to rozwiązane jeszcze wygodniej, gdyż w ogólne nie trzeba używać narzędzi. Po zdjęciu osłony użytkownik ma dostęp do wentylatora, pamięci RAM, kart WLAN i WWAN oraz bateryjki CMOS. By wyjąć z laptopa napęd optyczny i dysk, nie trzeba demontować spodu; wyciąga się je z boku.
Wyposażenie w złącza nie jest bogatsze, niż w typowym laptopie domowym. Pochwalić można cztery porty USB 3.0. E6540 nie posiada portu eSATA, który był na wyposażeniu modelu E6530. W przyszłości Dell ma jednak oferować E6540 o bogatszym wyposażeniu, posiadający ExpressCard/54, czytnik SmartCard i czytnik linii papilarnych. Brakujące złącza eSATA i DisplayPort może zapewnić stacja dokująca - omawiany model ma port umożliwiający jej podpinanie.
Rozmieszczenie złączy jest dobrze pomyślane. Znajdują się one w tylnej części obudowy. Dzięki temu podłączenie np. monitora przez VGA nie przeszkadza w używaniu myszki. Port USB można mamy na prawym boku, z tyłu i na lewej ściance laptopa, więc szybko znajduje się ten port, kiedy pojawi się potrzeba skorzystania z pendrive'a.
Osprzęt
Klawiatura modelu E6530 zbierała dobre oceny. W E6540 można ją nazwać ponadprzeciętną. Choćby ze względu na podświetlenie o regulowanym stopniu intensywności. Kształt klawiszy różni się nieco od kształtu klawiszy z klasycznych klawiatur, ale nie jest to klawiatura wyspowa.
Na klawiaturze pisze się dobrze. Może stop jest trochę zbyt twardy, ale przynajmniej użytkownik uzyskuje dobrą odpowiedź. Skok klawiszy jest trochę krótszy, niż można by oczekiwać. Niestety klawiatura miejscami się ugina (dotyczy to okolicy klawisza "A" i bloku numerycznego).
Podobnie jak w wielu innych laptopach biznesowych, użytkownik ma do wyboru dwa przyrządy wskazujące, tj. płytkę dotykową i manipulator sterujący. Gładzik nie jest szczególnie duży (80 x 43 mm). Oba urządzenia wskazujące reagują precyzyjnie. Działanie przycisków też jest zadowalające. Tym bardziej, że dają one wyraźną odpowiedź.
Obraz
Na stronie producenta jest podana informacja, że E6540 jest oferowany z dwiema matrycami 15,6", 1366 × 768 i 1920 × 1080 pikseli. Testowany egzemplarz został wyposażony w tę drugą, czyli matowy wyświetlacz Full HD z podświetleniem diodami LED. Jest to matryca produkcji AU Optronics (B156HW02).
| |||||||||||||||||||||||||
rozświetlenie: 83 %
na akumulatorze: 313 cd/m²
kontrast: 721:1 (czerń: 0.434 cd/m²)
ΔE Color 4.44 | 0.5-29.43 Ø4.91
ΔE Greyscale 5.58 | 0.5-98 Ø5.2
46.4% AdobeRGB 1998 (Argyll 1.6.3 3D)
51.5% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
72.2% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
49.75% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Gamma: 2.41
W recenzji starszego modelu negatywnie oceniono ograniczoną liczbę rozdzielczości, które można było ustawić. W E6540 w stanie fabrycznym do wyboru były również tylko trzy rozdzielczości, ale po aktualizacji sterownika układu HD Graphics 4600 dostępne stały się wszystkie inne popularne opcje.
Średnia luminancja wyniosła 292,7 cd/m² i tym samym okazała się wyższa od luminancji stwierdzonej w konkurencyjnych modelach Toshiba R950, Lenovo T530 i HP 8570p (220-280 cd/m²). Równomierność podświetlenia jest w porządku, aczkolwiek nie nadzwyczajna. W górnej część ekranu zmierzono 323 cd/m² a w ciemniejszej dolnej części - 269 cd/m². To duża różnica, aczkolwiek podczas normalnego użytkowania raczej jej nie widać. Na zasilaniu z akumulatora jasność obrazu może być taka sama, jak na zasilaniu z sieci. Jasność czerni przy maksymalnej intensywności podświetlenia wyniosła tylko 0,434 cd/m², co musi się podobać. Kontrast statyczny na poziomie 721:1 jest bardzo wysoki. Wyświetlany na ekranie tekst jest bardzo wyraźny i można zachwycać się ostrością obrazu na zdjęciach i w filmach.
Paleta barw matrycy omawianego laptopa nie jest wystarczająco szeroka, by zapewnić pokrycie referencyjnych przestrzeni barw, tj. sRGB i Adobe RGB (tę pokrywa mniej więcej w połowie). W konkurencyjnych laptopach nie jest jednak zazwyczaj lepiej (aczkolwiek matryca HP 8570p prawie w pełni pokrywa przestrzeń sRGB).
Kiedy analizuje się wyniki pomiarów, można stwierdzić dość poważne odchylenia od ideału w skali szarości i odwzorowaniu kolorów. Matryca z Della E6540 odznacza się delikatnym zaniebieszczeniem obrazu. Pozytywne jest to, że tylko dla magenty wartość parametru DeltaE 2000 wyniosła około 7. Kalibracja nie przynosi znaczącej poprawy.
Wysoka jasność obrazu i matowa powierzchnia ekranu powodują, że E6540 z matrycą Full HD bardzo dobrze nadaje się do pracy w jasnym miejscu lub pod gołym niebem (nawet w słońcu). Jeśli świeci słońce, czasem trzeba trochę zmienić kąt ustawienia ekranu.
Matryca Della nie jest co prawda wyświetlaczem IPS, ale i tak kąty widzenia są relatywnie szerokie. Przy odchyleniach w poziomie widziany przez użytkownika obraz prawie się nie zmienia. Bez problemu przed laptopem może więc usiąść kilka osób. Obraz wygląda dość dobrze także wtedy, kiedy patrzy się na ekran z góry. Tylko w sytuacji patrzenia od dołu (kiedy ekran jest za bardzo odchylony do tyłu) z powodu dużego spadku jasności i inwersji kolorów trudno rozpoznać to, co jest właściwie wyświetlane na ekranie.
Osiągi
W momencie powstawania recenzji w sklepie Della nie były dostępne inne opcje konfiguracyjne i można wybrać tylko jeden procesor i jedną kartę grafiki.
Wspomniany procesor to czterordzeniowy Intel Core i7-4800MQ. Spośród przeznaczonych do laptopów modeli opartych na architekturze Haswell jest to drugi najwydajniejszy procesor. Taktowanie bazowe wynosi 2,7 GHz, a przy wykorzystaniu funkcji Turbo Boost osiąga do 3,7 GHz (3,5 GHz w przypadku obciążenia wszystkich rdzeni).
W Dellu E6540 Turbo Boost nie jest jednak w pełni wykorzystywany. W teście renderowania wielowątkowego Cinebench R11.5 taktowanie CPU wynosiło 3-3,4 GHz. Wskutek tego omawiany laptop nie uzyskał tak dobrego wyniku, jak Clevo P150SM (Schenker W503) z tym samym procesorem, które było w tym teście o 9% lepsze.
Mimo to wydajność obliczeniowa jest bardzo duża. Konkurencyjne laptopy z dwurdzeniowymi Ivy Bridge są znacznie słabsze.
Dla niektórych potencjalnych nabywców istotną informacją będzie to, że na zasilaniu akumulatorowym wydajność CPU nie jest gorsza, niż na zasilaniu z sieci.
W testowanym Latitude E6540 znalazły się dwa rozwiązania graficzne. Jedno z nich to zintegrowany z procesorem układ HD Graphics 4600. Wykazuje on o około 30% wyższą wydajność od HD Graphics 4000 z procesorów Ivy Bridge. Oznacza to, że jest wystarczająco wydajny do wielu zastosowań.
Zdziwienie budzi fakt, że jako dodatkową kartę grafiki wybrano Radeona HD 8790M. W laptopach biznesowych przyjęło się stosowane kart NVS, Quadro i FirePro. W symulujących działanie aplikacji CAD testach SPECviewperf 11 Dell E6540 osiągnął mimo to zaskakująco dobre wyniki. Ich porównanie z wynikami konkurencyjnych modeli jest zamieszczone w suplemencie (na samym końcu recenzji).
W trakcie działania jakiegoś programu nie można zmienić wykorzystywanego układu grafiki. Przypisać do niego któryś z nich można po zamknięciu programu. Automatyczne przyporządkowywanie nie zawsze działa tak, jak powinno. I tak niektóre gry wykorzystywały zamiast karty AMD zintegrowaną grafikę Intela.
W 3DMarkach, a więc w testach sprawdzających wydajność graficzną, Dell E6540 z Radeonem HD 8790M znacznie zdystansował konkurentów. W 3DMarku 11 uzyskał 2425 pkt., a najlepszy z bezpośrednich konkurentów, ThinkPad T530 z kartą NVS 5400M, zdobył 1258 pkt. (o 48% mniej).
Szybki procesor, dodatkowa karta grafiki i, co najważniejsze, dysk SSD - oto warunki potrzebne do uzyskania dobrego wyniku w weryfikującym ogólną wydajność komputera teście PCMark 7. Dell Latitude E6540 spełnia te wymogi, więc nie będzie zaskoczeniem informacja, że osiągnięty przez niego wynik jest jednym z najlepszych w historii naszych testów. Tylko wspomniane Clevo P150SM z tym samym procesorem uzyskało lepszy rezultat. Uwzględnione w porównaniu konkurencyjne laptopy z procesorami Ivy Bridge i dyskami twardymi odnotowały znacznie (mniej więcej o połowę) gorsze rezultaty.
| 3DMark 03 Standard | 27395 pkt. | |
| 3DMark 05 Standard | 23810 pkt. | |
| 3DMark 06 Standard Score | 13118 pkt. | |
| 3DMark Vantage P Result | 9835 pkt. | |
| 3DMark 11 Performance | 2425 pkt. | |
| 3DMark Ice Storm Standard Score | 58386 pkt. | |
| 3DMark Cloud Gate Standard Score | 9478 pkt. | |
| 3DMark Fire Strike Score | 1648 pkt. | |
Pomoc | ||
| PCMark Vantage Result | 16771 pkt. | |
| PCMark 7 Score | 4983 pkt. | |
Pomoc | ||
| Cinebench R11.5 - CPU Multi 64Bit (sortuj wg wyników) | |
| Dell Latitude E6540 FHD HD 8790M | |
| SCHENKER W503 | |
| Dell Latitude E6530 | |
| Toshiba Tecra R950-192 | |
| Lenovo ThinkPad T530 2429-5XG | |
| HP EliteBook 8570p-B6Q03EA-ABD | |
| PCMark 7 - Score (sortuj wg wyników) | |
| Dell Latitude E6540 FHD HD 8790M | |
| SCHENKER W503 | |
| Dell Latitude E6530 | |
| Toshiba Tecra R950-192 | |
| Lenovo ThinkPad T530 2429-5XG | |
| HP EliteBook 8570p-B6Q03EA-ABD | |
Zastosowana przez Della pamięć masowa ma wady i zalety. Chodzi o dysk SSD LiteOn o pojemności 128 GB (LCS-128M6S). W stanie fabrycznym użytkownik ma jednak do dyspozycji tylko 62 GB. Jako że testowana była konfiguracja o bogatym wyposażeniu, coś takiego jest trochę nie na miejscu. Według autora pojemność dysku powinna być przynajmniej dwukrotnie większa. Omawiany laptop nie ma specjalnego miejsca na drugi dysk, ale można zastosować w nim manewr z zastąpieniem dyskiem napędu optycznego. Na pochwałę zasługuje natomiast szybkość odczytu i zapisu danych. Zestawienie najczęściej porównywanych parametrów, czyli odczytu sekwencyjnego i odczytu 4K (w teście CrystalDiskMark), wykazało wyższość dysku z Della nad dyskami Samsung i SanDisk z biznesowych laptopów Samsung 600B5C i Asus BU400VC.
| CrystalDiskMark 3.0 | |
| Read Seq (sortuj wg wyników) | |
| Dell Latitude E6540 FHD HD 8790M | |
| Samsung 600B5C-S03 | |
| Asus BU400VC-W3040X | |
| Read 4k (sortuj wg wyników) | |
| Dell Latitude E6540 FHD HD 8790M | |
| Samsung 600B5C-S03 | |
| Asus BU400VC-W3040X | |
| 3DMark 11 - 1280x720 Performance (sortuj wg wyników) | |
| Dell Latitude E6540 FHD HD 8790M | |
| SCHENKER W503 | |
| Dell Latitude E6530 | |
| Toshiba Tecra R950-192 | |
| Lenovo ThinkPad T530 2429-5XG | |
| HP EliteBook 8570p-B6Q03EA-ABD | |
Testy gier
Latitude E6540 nie jest laptopem dla graczy komputerowych, ale posiada dodatkową kartę grafiki, która pozwala pograć w nowsze tytuły. Niektóre gry chodzą nawet na wysokich detalach. Wysoka rozdzielczość natywna ekranu, 1920 x 1080 pikseli, nie jest wielką przeszkodą, Dla przykładu w Far Cry 3 osiągnięto w rozdzielczości Full HD i na niskich ustawieniach średnio 39,6 kl/s, przy czym wartość minimalna wyniosła 28 kl/s; poruszamy się co prawda na granicy płynności, ale da się grać.
| low | med. | high | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Battlefield 3 (2011) | 78 | 53 | 41 | 16 |
| Anno 2070 (2011) | 148 | 68 | 42 | 19 |
| Risen 2: Dark Waters (2012) | 70 | 46 | 31 | 15 |
| Diablo III (2012) | 97 | 70 | 61 | 37 |
| Dirt Showdown (2012) | 82 | 47 | 27 | 19 |
| Counter-Strike: GO (2012) | 149 | 116 | 73 | |
| F1 2012 (2012) | 112 | 75 | 69 | 34 |
| Fifa 13 (2012) | 367 | 209 | 180 | 120 |
| Dishonored (2012) | 85 | 75 | 67 | 44 |
| Call of Duty: Black Ops 2 (2012) | 109 | 82 | 43 | 27.9 |
| Hitman: Absolution (2012) | 49 | 44 | 25 | 10 |
| Assassin´s Creed III (2012) | 37 | 32 | 11 | |
| Far Cry 3 (2012) | 65 | 46 | 18 | 8 |
| Dead Space 3 (2013) | 188 | 80 | 58 | 36 |
| Crysis 3 (2013) | 103 | 66 | 42 | 16 |
| Tomb Raider (2013) | 127 | 57 | 42.5 | 19.7 |
| SimCity (2013) | 93 | 38 | 29 | 16 |
| BioShock Infinite (2013) | 113 | 55 | 47 | 15.6 |
| Metro: Last Light (2013) | 56 | 40 | 22.7 | 11.7 |
| GRID 2 (2013) | 110 | 85 | 59 | 19 |
| Company of Heroes 2 (2013) | 38.9 | 30.67 | 17.2 | 12.52 |
Wpływ na otoczenie
Hałas
Choć testowany Dell E6540 został wyposażony w dysk SSD, nie zalicza się do najcichszych laptopów w swojej klasie. Wentylator działa nawet w spoczynku, a natężenie hałasu wynosi wtedy około 33 dB. Podczas odtwarzania filmu z płyty DVD zmierzono 35,5 dB. Pod obciążeniem natężenie hałasu przekraczało 40 dB i laptop był wtedy dość głośny. Do tego dochodzi słabe piszczenie, które było jednak słychać tylko w cichym miejscu.
Hałas
| luz |
| 32.2 / 33.3 / 33.4 dB |
| DVD |
| 35.5 / dB |
| obciążenie |
| 40.7 / 41.3 dB |
 | ||
30 dB cichy 40 dB(A) słyszalny 50 dB(A) irytujący |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-320 (odległość 15 cm) | ||
Ciepło
W teście bez obciążenia najwyższa temperatura na wierzchu jednostki zasadniczej wyniosła prawie 30°C. Oznacza to, że ta część obudowy laptopa była bardzo chłodna. Na środku spodu obudowa rozgrzała się zaś do 32,6°C; to także niewiele.
Temperatury obudowy w teście pełnego obciążenia odzwierciedlają to, że procesor i karta grafiki wydzielają dużo ciepła. Miejsca oparcia dłoni pozostały wprawdzie chłodne (maksymalnie 31,8°C), ale klawiatura rozgrzała się na środku do 43,6°C. Maksymalna temperatura na spodzie osiągnęła aż 53,8°C.
W teście pełnego obciążenia na omawianym laptopie działały przez godzinę aplikacje Prime95 i FurMark. Taktowanie rdzenia karty grafiki wahało się w nim między 850 a 900 MHz. Temperatura GPU osiągnęła 87°C. Częstotliwość taktowania procesora podlegała większym zmianom. Krótko po rozpoczęciu testu została obniżona do 1,7 GHz dla wszystkich rdzeni. Temperatura procesora wzrosła jednak mimo to do 98°C (zbliżając się do wartości granicznej, czyli 100°C). W efekcie taktowanie CPU zostało zbite do 1,1 GHz, a więc dużo poniżej bazowego. Mamy więc do czynienia z tzw. throttlingiem. Kiedy temperatura spadła poniżej 90°C, taktowanie zostało podniesione i wahało się w przedziale 1,3-2 GHz.
(±) The maximum temperature on the upper side is 43.6 °C / 110 F, compared to the average of 34.3 °C / 94 F, ranging from 21.2 to 62.5 °C for the class Office.
(-) The bottom heats up to a maximum of 53.8 °C / 129 F, compared to the average of 36.8 °C / 98 F
(+) In idle usage, the average temperature for the upper side is 28.2 °C / 83 F, compared to the device average of 29.5 °C / 85 F.
(±) The palmrests and touchpad can get very hot to the touch with a maximum of 37 °C / 98.6 F.
(-) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 27.6 °C / 81.7 F (-9.4 °C / -16.9 F).
Głośniki
Głośniki potrafią grać bardzo głośno i są wystarczające do przeprowadzenia prezentacji w małej sali. Co prawda przy wysokich nastawach natężenia dźwięku nie słychać przesterów, nie należy oczekiwać nie wiadomo jakiej jakości dźwięku. Próżno doszukiwać się śladu basów, choć brzmienie jest trochę lepsze od laptopowego standardu.
Wydajność akumulatora
Dziewięciokomorowy akumulator, w jaki został wyposażony testowany egzemplarz, oferuje bardzo dużą pojemność, bo aż 97 Wh. Wystaje on jednak z tyłu obudowy. Jeśli komuś to przeszkadza, można wybrać mniejszy akumulator 6-komorowy. Dostępny jest także akumulator dodatkowy, który umieszcza się w kieszeni na bocznej ściance obudowy (w miejsce napędu optycznego).
Najdłuższy czas pracy, czyli ten uzyskany w teście czytelnika aplikacji Battery Eater (symulacja czytania dokumentu tekstowego z przyciemnionym podświetleniem ekranu), wyniósł ponad osiem godzin. W teście symulującym korzystanie z internetu przez Wi-Fi osiągnięto ponad 6,5 h. W tym samym sprawdzianie HP 8570p (2:55 h) i Toshiba R950 (3:57 h) wyraźnie ustępują pola Dellowi, ale to dlatego, że były wyposażone w znacznie mniej pojemne akumulatory (odpowiednio 55 Wh i 66 Wh). ThinkPad T530 z akumulatorem o pojemności 94 Wh pracował ponad osiem godzin. Test odtwarzania filmu z DVD trwał w przypadku Della E6540 ponad 3,5 h. W teście obciążeniowym energii wystarczyło na 1,5 h pracy.
| wyłączony / stan wstrzymania | 0 / 0.3 W |
| luz | 8.8 / 13 / 16.7 W |
| obciążenie |
67.6 / 88.4 W |
   
| |
Legenda:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 940 | |
Podsumowanie
Jako że Dell Latitude E6540 jest laptopem biznesowym, najbardziej liczą się w nim matryca, klawiatura i urządzenia sterujące, jakość oraz serwis. W tych kategoriach zasługuje na piątkę. Fakt, można znaleźć pewne niedoskonałości (uginająca się delikatnie klawiatura, niedokładnie spasowane elementy obudowy ekranu), ale są one rekompensowane przez matrycę Full HD o dobrej jakości obrazu.
Pewnym rozczarowaniem może być wyposażenie w porty peryferyjne - testowany E6540 nie posiadał złączy ExpressCard, FireWire i DisplayPort [z tym że EC ma być dostępne w tym modelu, o czym autor wspomniał wyżej - przyp. tłum.].
To, co wyróżnia Latitude E6540, to najnowsze podzespoły. Jeśli ktoś chce kupić laptop biznesowy z procesorem Intel Haswell, jest obecnie właściwie skazany na ten model [dotyczy to rynku niemieckiego i sytuacji z lipca 2013 roku - przyp. tłum.].
Czterordzeniowy procesor i wydajna karta grafiki są jednak okupione wysokimi temperaturami i zaniżaniem taktowania CPU przy maksymalnym obciążeniu.
Pojemny akumulator (90 Wh) pozwala Dellowi na długie działanie z dala od gniazdka.
Suplement
