Test HP Pavilion dv6-6110 z AMD Llano
Test HP Paviliona dv6 z czterordzeniwym APU AMD Llano miał przynieść odpowiedzi na szereg pytań. Jak wypada wydajność procesora AMD A6-3410MX w porównaniu z jednostkami Intela? Czy technologia Turbo Core 2.0 różni się od Turbo Boost? Jak działa system Dual Graphics? Czy tryb CrossFire daje wzrost osiągów w grach? Co z temperaturami i kulturą pracy? Jak długo ten sprzęt jest w stanie działać na zasilaniu akumulatorowym?
Obudowa
Wystarczy wziąć HP dv6 do rąk, by przekonać się, że mamy do czynienia z miłym w dotyku i eleganckim notebookiem. Aluminiowe wieko i miejsca oparcia nadgarstków są chłodne. Błyszczące elementy to ramka ekranu, matryca i kratka okalająca klawisze. Zawiasy trzymają pokrywę bardzo stabilnie w obranej pozycji (także zamkniętej).
Jednostka zasadnicza ma te same mankamenty, co starsze modele z tej samej serii. Obudowa trochę się wyginała i trzeszczała w obszarach pod i nad napędem optycznym.
Z kolei klawiatura w testowanym egzemplarzu była dobrze usztywniona i nie uginała się tak, jak zdarza się to w starszych wersjach.
Pokrywa serwisowa daje dostęp do dysku, gniazd pamięci RAM, modułu Wi-Fi i napędu DVD. Zdejmuje się ją bez odkręcania śrubek. W tym celu należy przesunąć suwak do odbezpieczania zamka akumulatora mocno w przeciwną stronę. Pokrywa unosi się wtedy nieco i można ją zdjąć. Niestety po pierwszej próbie nie dało się przesunąć suwaka z powrotem do pozycji centralnej. W konsekwencji pokrywa nie załapywała i nie można było już zdemontować akumulatora. Może to rozwiązanie jest dobrą koncepcją, ale nie okazało się „idiotoodporne".
Jeśli chcielibyśmy podłączyć do Paviliona dv6 dysk zewnętrzny pod eSATA lub kartę telewizyjną pod ExpressCard/34, będzie problem - tych złączy omawiany laptop nie posiada. Ma za to dwa porty USB 3.0. Dzięki obecności wyjść D-Sub i HDMI można podłączać monitory starszego i nowego typu.
Rozmieszczenie interfejsów jest niedogodne. USB, 3 gniazda audio, LAN i HDMI są co prawda łatwo dostępne w przedniej części lewego boku, ale na przykład kabel HDMI może być nieporęczny i zajmować dużo miejsca na lewej flance. Lepiej wygląda to z prawej - oba porty USB i gniazdo zasilania znajdują się daleko z tyłu. Dzięki temu przewody można poprowadzić na tył od laptopa.
Osprzęt
Klawisze stawiają wyraźny opór i mają średni skok. Strzałki prawo/lewo są prawie tak duże, jak klawisze z części alfanumerycznej, ale strzałki góra/dół z kolei są malutkie. Całość klawiatury zachowuje się stabilnie; nawet część nad napędem optycznym. Dość niewygodne jest to, że klawisze są absolutnie płaskie (pozbawione wgłębienia na wierzchu). Zasadniczo jednak pisze się nieźle.
Substytutem myszki jest gładzik Synaptics (V7.5). Posiada on sensor, który po zbliżeniu dłoni uaktywnia płytkę dotykową i wygasza podświetlenie krawędzi. Dość gładka powierzchnia tabliczki znajduje się niżej, niż powierzchnia pulpitu roboczego.
Przyciski myszy mają średni skok i wyraźną odpowiedź. Głośność kliku zależy od tego, w jakim miejscu naciśnie się przycisk.
Obraz
Błyszcząca matryca 15,6" 1366x768 pikseli to produkt Samsunga (156AT05-H07). Główny jej mankament to typowa dla słabych wyświetlaczy LCD jasna czerń (1,28 cd/m). Kontrast automatycznie jest niski, bo wynosi tylko 180:1. Kolor czarny ma naleciałości szarości, a inne kolory nie są dostatecznie nasycone.
Palecie wyświetlanych przez ten ekran kolorów daleko do referencyjnych przestrzeni sRGB i Adobe RGB.
| |||||||||||||||||||||||||
rozświetlenie: 88 %
na akumulatorze: 174 cd/m²
kontrast: 180:1 (czerń: 1.28 cd/m²)54.8% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
75.1% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
53.3% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Podświetlenie ekranu jest mocniejsze, niż w większości tanich laptopów; średnia luminancja maksymalna to 226 cd/m². Przy użytkowaniu w pomieszczeniach nie jest to tak istotne, gdyż w takich warunkach spokojnie wystarcza 150 cd/m². Problem w tym, czy to dostatecznie dużo do pracy na świeżym powietrzu.
Matryca typu glare zachowuje się jak lustro, tworząc przeszkadzające w użytkowaniu laptopa odbicia. Na dworze okazuje się, że maksymalne podświetlenie ekranu nie jest wystarczająco silne. Pulpit jest w plenerze zbyt ciemny. Załączone zdjęcia zostały zrobione przy zachmurzonym niebie.
Zakres kątów widzenia w pionie (15 stopni) jest bardzo wąski, ale to typowe dla średniej klasy laptopów uniwersalnych. W płaszczyźnie poziomej można sobie pozwolić na większe odchylenie od pozycji idealnej. Po przekroczeniu 45 stopni obraz wyraźnie traci na jasności, a kolory bledną.
Osiągi
W omawianym laptopie zastosowano nowy układ APU spod znaku Fusion, AMD A6-3410MX (1,6-2,3 GHz). Połączono w nim cztery jednostki wykonawcze i układ graficzny Radeon HD 6520G. Laptop ten posiada też połączoną z tym ostatnim odrębną kartę Radeon HD 6750M. W nowej generacji APU AMD wprowadziło technologię automatycznego zwiększania taktowania (Turbo Core 2.0).
Test wielowątkowy Cinebench R11.5 dał wynik 2,0 pkt. Tym samym A6-3410MX lokuje się w zestawieniu na poziomie zbliżonym do intelowskich jednostek Core i3-2310M oraz i3-350M. Jeden z najnowszych i5, i5-2410M, jest już znacząco lepszy (2,6 pkt.). Z kolei czterordzeniowy Phenom N930 uzyskał 2,3 pkt.
Według specyfikacji A6-3410MX częstotliwość taktowania w trybie turbo wynosi 2,3 GHz. Podczas zbierania materiałów do recenzji zmieniała się ona jednak w przedziale od 1,6 do zaledwie 1,7 GHz, przy czym przeprowadzano testy jednowątkowe i wielowątkowe.
W teście PCMark Vantage Pavilion dv6 z AMD Llano uzyskał 4962 pkt. Podobne rezultaty osiągnęły laptopy z Core i3-2310M i NVS 4200M (Samsung 200B5B, 4874 pkt.) oraz z i5-2410M i HD 3000 (Asus X53E, 4887 pkt.) Trzeba odnotować względnie wysoki wynik Paviliona w składowej HDD (4341 pkt.). Składowa Gaming, 4560 pkt., nie jest natomiast szczególnie dobra (Samsung RF511 z GF GT 540M uzyskał 5496 pkt.).
W teście PCMark7 pierwszy laptop z AMD Llano zapisał się wynikiem 1675 pkt. W tym sprawdzianie laptopy z procesorami i3 wypadły nieco lepiej - Vostro 3350 zaliczył go z wynikiem 1751 pkt., Asus U30SD uzyskał 1772 pkt., a HP 4530s - 1921 pkt.
W porównaniu z laptopami z procesorem Intel Core i zintegrowaną grafiką HD Graphics 3000 notebooki z AMD Llano mogą uzyskiwać pewną przewagę, a to dzięki opcji CrossFire. Zakłada ona wspólne działanie Radeonów HD 6520G i 6750M. W praktyce układ HD 6755G2 (tak AMD oznacza kombinację ww. kart) wypada różnie w testach syntetycznych. Próby przeprowadzenia testu 3DMark Vantage (P/E) kończyły się niezmiennie niebieskim ekranem. Udało się to dopiero po ustawieniu profilu oszczędnego dla HD 6520G (ale CrossFire było włączone).
W teście 3DMark06 osiągnięto 7287 pkt. (7380 bez CrossFire). To rezultat na poziomie kart Radeon HD 6550M i GeForce GT 525M. Laptopy z popularnym GF GT 540M notują średnio 8200 pkt. Starszy Pavilion dv6 z procesorem Intela i Radeonem HD 6770M uzyskał 10762 pkt. Wynik MacBooka Pro 15 z kartą HD 6750M to 9381 pkt., ale został on zawyżony za sprawą mocnego procesora i7-2720QM [i szybkiej pamięci VRAM GDDR5; w HP zastosowano wolniejszą wersję z DDR3 - przyp. tłum.].
Wartości w 3DMarku11 to P1511/G1529(P1200/G1100 bez CrossFire). Są one nieco lepsze od wspomnianego MBP 15 z HD 6750M, który wykręcił P1319/G1159. Rezultat bez CrossFire był więc zbliżony do tego uzyskanego przez MacBooka.
W konsoli AMD Vision Engine Control Center każdą aplikację można przypisać do karty grafiki zintegrowanej (HD 6520G) lub odrębnej (HD 6750M). Omówione wyżej wyniki testów uzyskano w profilu wysokiej wydajności. Kiedy testy przypisano do HD 6520G, wyniki były następujące:
- 3DMark06@HD 6520G: 4815 pkt. (CrossFire)
- Heaven 2.1@HD 6520G: 7,3 kl/s i 184 pkt. (wobec 19 kl/s i 473 pkt. w profilu wysokiej wydajności)
| 3DMark 03 Standard | 12732 pkt. | |
| 3DMark 05 Standard | 8810 pkt. | |
| 3DMark 06 Standard Score | 7380 pkt. | |
| 3DMark Vantage P Result | 1065 pkt. | |
| 3DMark 11 Performance | 1511 pkt. | |
Pomoc | ||
| PCMark Vantage Result | 4962 pkt. | |
| PCMark 7 Score | 1675 pkt. | |
Pomoc | ||
Dysk twardy Hitachi o pojemności 500 GB jest szybki, jak przystało na dysk 7200 obr/min. Według HD Tune odczyt sekwencyjny miał prędkość 84 MB/s.
Wydajność w grach
Testy gier przyniosły zróżnicowane rezultaty. Taki rozrzut wyników może być skutkiem słabości procesora i wspierania lub nie technologii CrossFire. W przypadku Mafii 2 z CrossFire uzyskano wynik o 3 kl/s gorszy, niż bez tej opcji, a gra Bad Company 2 najpierw nie chciała działać z CrossFire (wysypywała się), a potem działała bardzo dobrze. W Black Ops nie osiągnięto 30 kl/s i gra mocno przycinała, choć jej wymagania nie są przesadnie duże. Nie zaobserwowano natomiast mikroprzycięć opisanych przez magazyn Computerbase a stwierdzonych podczas testów gier układu AMD Llano do komputerów stacjonarnych z włączoną opcją CrossFire.
Risen
Test tej gry wypadł niestety słabo, gdyż dv6 z Llano uzyskał 23 kl/s na średnich ustawieniach. W tych samych warunkach laptop z i3-2310M i GF GT 540M uzyskał 33 kl/s.
| Risen | |||
| Rozdzielczość | Ustawienia | Wynik | |
| 1366x768 | all on/high, 4xAF | 16.6 fps | |
| 1024x768 | all on/med, 2xAF | 23.4 fps | |
Battlefield: Bad Company 2
To jedyna ze sprawdzonych gier, która chodziła idealnie na wysokich ustawieniach. 35 kl/s to wynik prawie identyczny, jak ten uzyskany przez Asusa N53SN z i7-2630QM i GF GT 550M, ale o 10% gorszy od MBP 15 z i7-2720QM i HD 6750M z GDDR5. Laptopy z GF GT 540M uzyskują średnio 30 kl/s.
| Battlefield: Bad Company 2 | |||
| Rozdzielczość | Ustawienia | Wynik | |
| 1920x1080 | high, HBAO on, 4xAA, 8xAF | 18.8 fps | |
| 1366x768 | high, HBAO on, 1xAA, 4xAF | 35.4 fps | |
| 1366x768 | medium, HBAO off, 1xAA, 1xAF | 48.2 fps | |
| 1024x768 | low, HBAO off, 1xAA, 1xAF | 63.6 fps | |
Starcraft 2
Wynik 29 kl/s na średnich ustawieniach jest gorszy od osiągnięć laptopów z HD 5650 a nawet z HD 6470M. MacBook z HD 6750M z GDDR5 był w stanie wygenerować około 40 kl/s.
| StarCraft 2 | |||
| Rozdzielczość | Ustawienia | Wynik | |
| 1920x1080 | ultra | 15.2 fps | |
| 1360x768 | high | 20.1 fps | |
| 1360x768 | medium | 28.6 fps | |
| 1024x768 | low | 74.1 fps | |
Mafia 2
Na nastawie wysokiej uzyskano 31 kl/s, ale odbyło się to przy wyłączonym CrossFire. Przy włączonym CrossFire występowały błędy, ale kiedy udało się ukończyć test we wbudowanym benchmarku, osiągnięto 28 kl/s na high i 34 kl/s na medium.
| Mafia 2 | |||
| Rozdzielczość | Ustawienia | Wynik | |
| 1920x1080 | high, 0xAA, 16xAF | 13.4 fps | |
| 1360x768 | high, 0xAA, 16xAF | 30.7 fps | |
| 1024x768 | medium, 0xAA, 8xAF | 37.6 fps | |
| 800x600 | low, 0xAA, 0xAF | 45 fps | |
Call of Duty: Black Ops
Gra ta działa na wysokich ustawieniach płynnie na nieciekawej jak na dzisiejsze standardy konfiguracji z i3-390M i GF GT 540M (36 kl/s). Omawiany Pavilion dv6 z Llano uzyskał tylko 25 kl/s, a więc poradził sobie gorzej od laptopów z kartą Radeon HD 6470M (np. Dell Vostro 3350 z i5-2410M, 29 kl/s). MBP 15 z i7-2630QM i HD 6750M GDDR5 zdystansował go totalnie, generując 57 kl/s.
| Call of Duty: Black Ops | |||
| Rozdzielczość | Ustawienia | Wynik | |
| 1360x768 | high, 2xAA, 4xAF | 25.2 fps | |
| 1024x768 | medium, 0xAA, 0xAF | 29.1 fps | |
Wnioski z testów gier
Uzyskane wyniki nie są dobrą wiadomością dla graczy. Tyle zwiech nie zdarzyło się już dawno w testach notebooka średniej klasy. W dzisiejszych czasach frustrowanie się z powodu takich niedoróbek jest po prostu nie do przyjęcia. AMD musi szybko postarać się o wyeliminowanie tej wady (optymalizacja sterowników), gdyż użytkownicy nie będą zadowoleni, musząc ciągle walczyć z niebieskimi ekranami. Skoro mowa o sterownikach - do testów użyto najnowszej wersji Catalyst.
| low | med. | high | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| World of Warcraft (2005) | 103.3 | 65.6 | 20.4 | |
| Half Life 2 - Lost Coast Benchmark (2005) | 72.7 | |||
| Call of Juarez Benchmark (2006) | 35.8 | |||
| World in Conflict - Benchmark (2007) | 85 | 33 | 30 | 14 |
| Crysis - GPU Benchmark (2007) | 65.8 | 52.2 | 37.8 | 11.3 |
| Crysis - CPU Benchmark (2007) | 72.4 | 46.2 | 31.2 | 10.2 |
| Supreme Commander - FA Bench (2007) | 22.9 | 21.1 | 19.5 | 12.3 |
| Trackmania Nations Forever (2008) | 97.9 | 30.3 | 14.2 | |
| Racedriver: GRID (2008) | 60.5 | 41.8 | 29 | |
| GTA IV - Grand Theft Auto (2008) | 44.2 | 27.1 | 18.1 | |
| F.E.A.R. 2 (2009) | 70.6 | 49.1 | 32.2 | 16.8 |
| Resident Evil 5 (2009) | 50.6 | 39.9 | 31.4 | |
| Risen (2009) | 23.4 | 16.6 | ||
| Battlefield: Bad Company 2 (2010) | 63.6 | 48.2 | 35.4 | 18.8 |
| Metro 2033 (2010) | 49.1 | 29.9 | 19.6 | 7.1 |
| StarCraft 2 (2010) | 74.1 | 28.6 | 20.1 | 15.2 |
| Mafia 2 (2010) | 45 | 37.6 | 30.7 | 13.4 |
| Call of Duty: Black Ops (2010) | 29.1 | 25.2 | ||
| Crysis 2 (2011) | 46.8 | 31.8 | 24 | 8.9 |
| Dirt 3 (2011) | 51.8 | 35.2 | 31.8 | 13.7 |
Wpływ na otoczenie
Hałas
Podczas prób gier i testów sprawdzających wydajność graficzną notebooka odnotowano natężenie hałasu o wartości 37,7 dB. Przy korzystaniu z aplikacji biurowych układ chłodzenia zachowywał się dużo spokojniej. Kiedy podzespoły są poddawane obciążeniu tylko z rzadka i na krótko, użytkownik musi znieść natężenie szumu o wartości 32-34 dB. Wentylator chodzi cały czas. W teście maksymalnego obciążenia (FurMark i Prime95) zmierzono 43,4 dB. Hałas nie przeszkadzał, gdyż wentylator działał miarowo, bez zmian prędkości obrotowej.
Emisję hałasu można ograniczyć narzędziem CoolSense. Decydując się na jego użycie, trzeba jednak liczyć się z pogorszeniem wydajności laptopa. I tak tryb cichy daje zmniejszenie prędkości obrotowej wentylatora, ale przy jego wykorzystaniu wynik w teście Cinebench R11.5 spadł z 2 do 1,86 pkt. W trybie chłodnym z kolei wydajność jest ograniczona w analogicznym stopniu, ale wentylator nie wyłącza się.
Hałas
| luz |
| 32.3 / 32.8 / 33.9 dB |
| HDD |
| 33.1 dB |
| DVD |
| 35.8 / dB |
| obciążenie |
| 37.7 / 43.4 dB |
 | ||
30 dB cichy 40 dB(A) słyszalny 50 dB(A) irytujący |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-320 (odległość 15 cm) | ||
Ciepło
Temperatury na wierzchu jednostki zasadniczej są zawsze niskie. W teście maksymalnego obciążenia sięgnęły najwyżej 34°C. W przedniej części pulpitu roboczego nie przekroczyły 29°C. Na spodzie maksimum było wyższe, 42°C, ale aż tak ciepło było tylko w jednym miejscu. Poza tym obszarem ta strona laptopa była chłodniejsza, tak że średnia maksimów z jej powierzchni wyniosła 31°C.
Jeśli chcemy ograniczyć emisję ciepła podzespołów, AMD Vision Engine Control Center umożliwia ustalenie górnego limitu taktowania CPU (0,8-1,6 GHz) lub ustawienie własnego zakresu taktowania (np. 1,2-1,6 GHz).
(+) The maximum temperature on the upper side is 34.2 °C / 94 F, compared to the average of 36.9 °C / 98 F, ranging from 21.1 to 71 °C for the class Multimedia.
(±) The bottom heats up to a maximum of 42.3 °C / 108 F, compared to the average of 39.2 °C / 103 F
(+) In idle usage, the average temperature for the upper side is 25.8 °C / 78 F, compared to the device average of 31.3 °C / 88 F.
(+) The palmrests and touchpad are cooler than skin temperature with a maximum of 28.9 °C / 84 F and are therefore cool to the touch.
(±) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 28.8 °C / 83.8 F (-0.1 °C / -0.2 F).
Głośniki
Dwa spośród czterech głośników są wbudowane za klawiaturą a dwa po spodniej stronie z przodu laptopa. Dzięki temu generowany przez nie dźwięk jest naturalny. Nawet muzyka klasyczna jest odtwarzana w sposób zapewniający dobre wrażenia.
Wydajność akumulatora
Przedstawiony na poniższym diagramie długi maksymalny czas pracy świadczy o niskim poborze mocy w spoczynku. I faktycznie - w pomiarach przeprowadzonych na zasilaniu sieciowym (bez ładowania akumulatora) wynosił on 11-17 W.
Co dziwne jednak, w teście maksymalnego obciążenia (Prime95, FurMark) zmierzyliśmy 69,4 W, a w teście 3DMark06 niewiele mniej, bo 65 W, a przy samym teście FurMark - 54 W (z włączonym CrossFire). Kiedy sprawdzono taktowanie CPU, okazało się, że kiedy wykonywane były testy Prime95 lub Cinebench R11.5, procesor był taktowany z częstotliwością 1,7 GHz. Kiedy dochodziło do tego obciążenie grafiki, taktowanie obniżało się do 1,6 GHz. Układ Llano jest bowiem tak skonstruowany, że daje priorytet GPU przed CPU.
Sześciokomorowy akumulator Paviliona dv6 (55 Wh) pozwolił na uzyskanie długich czasów pracy na zasilaniu akumulatorowym. Laptop ten wytrzymał mianowicie ponad 4,5 h w teście korzystania z internetu przez Wi-Fi. Na obejrzenie filmu z płyty DVD użytkownik ma 3 h bez konieczności podłączania zasilania sieciowego. Maksymalny czas pracy (uzyskany w teście czytelnika) przekroczył nieznacznie 6 h. Zasilacz o mocy 120 W potrzebował na naładowanie akumulatora do pełna 2 h.
Dla porównania dysponujący tym samym akumulatorem HP dv6 z czterordzeniowym procesorem Intela (i7-2630QM) i Radeonem HD 6770M uzyskał 4:20 h w teście korzystania z internetu i 5:51 h w teście maksymalnej długości pracy.
| wyłączony / stan wstrzymania | 0.8 / 0.2 W |
| luz | 11.3 / 14.5 / 17.1 W |
| obciążenie |
65.1 / 69.4 W |
   
| |
Legenda:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 960 | |
Podsumowanie
Możliwość przetestowania laptopa z najnowszymi rozwiązaniami AMD była cennym doświadczeniem. Przeprowadzone testy wykazały, że czterordzeniowy procesor AMD Llano cechuje się wydajności zbliżoną do dwurdzeniowych procesorów Core i3 Intela. W porównaniu do wolno działających laptopów opartych na starszych rozwiązaniach wykorzystujących technologię Fusion (z procesorem AMD E-350) dało się odczuć dużą różnicę na korzyść dla Llano. Również dzięki zastosowaniu dysku o prędkości 7200 obr/min.
Prawdziwy grad negatywnych wiadomości wiąże się z osiągami w grach. CrossFire rzadko dawało zwiększenie wydajności. Niektóre gry powodowały seryjne zawieszanie się komputera. Większość wyników była gorsza, niż oczekiwane od Radeona HD 6750. AMD musi poprawić sterowniki, by zapewnić choćby stabilność działania.
Ocenę tego laptopa poprawiają praktyczna, dobrej jakości obudowa oraz system audio z czterema głośnikami. Klawiatura, która w niektórych egzemplarzach dv6 bywa niechlujnie umocowana, w testowanym modelu z Llano była stabilnie osadzona. Spodnią osłonę trzeba zdejmować umiejętnie, by nie zaciął się mechanizm ryglujący. Temperatury robocze okazały się niewysokie. Pożyteczna jest opcja zmniejszenia szumu wytwarzanego przez wentylator z pomocą aplikacji CoolSense.
Czas pracy na akumulatorze w normalnym trybie użytkowania, który można oszacować na 3-4,5 h, jest zbliżony do tego, co osiąga starsza konfiguracja HP dv6 z czterordzeniowym procesorem Intela i lepszą kartą grafiki.
