Test Lenovo ThinkPad Edge S430
18/08/2012
ThinkPad Edge S430 zapowiadał się jako jeden z ciekawszych modeli nowej generacji, tj. tych z procesorami Intel Ivy Bridge. Laptop ten jest lekki, posiada matową matrycę o podwyższonej rozdzielczości (1600 x 900 pikseli), jako jeden z pierwszych otrzymał nowatorski port Thunderbolt i dysponuje niezłą kartą grafiki. Niestety w testach wyszły na jaw poważne wady tego notebooka - bardzo wysokie temperatury podzespołów i obudowy oraz obniżone taktowanie karty GeForce GT 620M.
Obudowa
Obudowa modelu S430 jest w większości matowa. Została wykonana z tworzyw sztucznych oraz z aluminium. Głównym połyskliwym elementem jest czarna ramka ekranu. Jest ona podatna na odciski palców. Ślady palców zostają też na matowej powierzchni obudowy, ale są one słabo widoczne, głównie wtedy, gdy światło pada na laptop pod skosem. Inne błyszczące części to wyściółka klawiatury oraz zewnętrzne obramowanie ekranu.
Obudowa ekranu jest znacznie lepszej jakości, niż w modelu Edge E420s, gdyż dodano w niej aluminiową blachę. Pokrywa wygina się i pod tym względem wypada przeciętnie, ale nie trzeszczy.
Lepiej, niż w E420s, przedstawia się też sztywność jednostki zasadniczej. Poza okolicą napędu optycznego i otworami wentylacyjnymi na spodzie obudowa nie ustępuje pod naciskiem więcej, niż o milimetr.
Metalowe zawiasy S430 działają dużo lepiej, niż zawiasy modelu E420s. Chybotanie się ekranu jest dzięki temu znacznie mniejsze i całość jest stabilniejsza.
Obudowa jest dobrze dopracowana - narożniki zostały starannie zaokrąglone i nie ma większych szpar między elementami.
Lenovo S430 waży 1,85 kg i jest laptopem lżejszym od większości modeli podobnej wielkości. Acer TravelMate P643 jest cięższy o około 0,5 kg, a Toshiba Tecra R840 - o około 150 g.
Dostęp do wbudowanego akumulatora jest poważnie utrudniony i wymaga skomplikowanej operacji rozbierania laptopa. W tym celu trzeba zdemontować całą górną część jednostki zasadniczej, klawiaturę i napęd optyczny. Nie wystarczy odkręcenie jednej śrubki, jak można by przypuszczać, obejrzawszy z grubsza obudowę.
Wyposażenie S430 w porty peryferyjne jest nie byle jakie. Na prawej ściance bocznej znajduje się mianowicie rzadko spotykany w laptopach, oznaczony symbolem błyskawicy port Thunderbolt.
Obok gniazda Thunderbolt znajduje się miniaturowe wyjście HDMI.
Z tyłu laptopa zlokalizowane jest gniazdo na kartę SIM. Ze względu na brak wbudowanego modemu 3G w testowanym egzemplarzu było ono jednak bezużyteczne.
Złącza są rozmieszczone niekorzystnie dla praworęcznego użytkownika myszki komputerowej. Podłączanie urządzeń do znajdujących się w środkowej części prawej ścianki bocznej portów ograniczy ilość dostępnego miejsca po prawej stronie laptopa.
Osprzęt
Wyspowa klawiatura Lenovo S430 zaskakuje wygodą pisania na niej. Uzyskano to dzięki wyraźnemu amortyzowaniu i dość soczystemu oporowi przy naciskaniu.
Płytki numeryczne mają 15 x 15 mm. Są one odrobinę wklęsłe na powierzchni i zaokrąglone od strony operatora. Od reszty klawiszy odróżnia się górny rząd, w którym klawisze są prostokątne.
Klawisze strzałek jako jedyne wyłamują się z szyku w stronę przedniej krawędzi jednostki zasadniczej. Nad strzałkami bocznymi umieszczono klawisze PgUp i PgDn. Do sterowania funkcjami komputera (regulacja jasności obrazu, natężenia dźwięku, obsługa Wi-Fi itp.) służą klawisze funkcyjne, których normalne funkcje uzyskuje się domyślnie z klawiszem Fn. By zmienić to ustawienie, należy skorygować odpowiednią opcję w BIOS-ie.
Gładzik ma pewne wady. Pojedyncze i podwójne kliknięcia nie działy mianowicie krótko po uruchomieniu systemu lub wyjściu ze stanu wstrzymania. Drugi problem jest związany ze zintegrowanymi z płytką dotykową (reagującą również na normalne puknięcia) przyciskami. Otóż w górnej części płytki albo trzeba użyć znacznie większej siły do wywołania kliknięcia, albo przycisk w ogólne nie chce zadziałać.
Funkcje dotyku wielopunktowego działały natomiast bez zająknięcia.
ThinkPad Edge S430 posiada także manipulator TrackPoint. Funkcjonuje on bez zarzutu i może z powodzeniem zastępować płytkę dotykową. Środkowy przycisk (jeden z trzech) znajdujący się za płytką dotykową pozwala na przewijanie dokumentów strona po stronie lub korzystanie z funkcji powiększania systemu Windows.
Obraz
Matowa matryca Lenovo S430 ma przekątną 14 cali i rozdzielczość 1600 x 900 pikseli. Oferuje wystarczająco duży obszar roboczy, a czcionki nie są przy tym zbyt małe.
Dzięki matowej powierzchni ekranu można komfortowo używać laptop w pomieszczeniach i na dworze. Jako że w jasnym obciążeniu obraz jest dość ciemny, na pełnym słońcu nie da się pracować. Potrzebna byłaby do tego luminancja wyższa, niż 216 cd/m² z Lenovo S430. Na ekranie nie pojawiają się jednak odbicia przeszkadzające w rozpoznawaniu wyświetlanych na nim treści.
| |||||||||||||||||||||||||
rozświetlenie: 88 %
na akumulatorze: 225 cd/m²
kontrast: 169:1 (czerń: 1.33 cd/m²)45.65% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
63.8% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
43.95% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
W porównaniu z konkurencyjnym laptopem, jakim jest Acer TravelMate P643, okazuje się, że w Lenovo jasność obrazu jest nieco lepsza, kontrast - trochę wyższy, a wartość czerni - odrobinę niższa.
Wartości tych ostatnich parametrów wcale nie są jednak zadowalające. Kontrast wyniósł tylko 169:1, a poziom głębi czerni - 1,33 cd/m², czyli okazał się zbyt wysoki. W subiektywnym odczuciu nie jest jednak bardzo źle, a jakość kolorów jest do przyjęcia.
Pod względem odwzorowania przestrzeni sRGB i Adobe RGB matryca Lenovo S430 wypada słabo. Na diagramach porównawczych widać, że wyświetla za dużo niebieskiego, a jeżeli chodzi o żółty, jest dość blisko zgodności. Bardzo słabo wyglądają natomiast odcienie fioletu oraz zieleni. To jednak ma znaczenie dla osób zajmujących się profesjonalną obróbką grafiki - na tej podstawie można powiedzieć, że Lenovo S430 nie jest laptopem dla nich, jeżeli chciałyby używać tylko wewnętrznego ekranu. Podobnie zresztą jak Acer TravelMate P643, paletę barw którego porównano z tą matrycy omawianego modelu na trzecim diagramie. Okazały się one prawie identyczne.
Pod względem kątów widzenia autor był zadowolony z matrycy omawianego laptopa. W pionie inwersja kolorów występuje przy odchyleniu o 45° od pozycji idealnej. Przy odchyleniach w poziomie zjawisko to nie występuje; dochodzi tylko do delikatnego pogorszenia jasności.
Osiągi
Lenovo zastosowało w omawianym modelu procesor Intel Core i5-3210M. Bazuje on na najnowszej mikroarchitekturze Ivy Bridge (22 nm). Taktowanie bazowe to 2,5 GHz, a technologia Turbo Boost 2.0 pozwala je zwiększać do 2,9 GHz dla obu rdzeni, a do 3,1 GHz w przypadku użycia jednego rdzenia. W Menedżerze zadań procesor ten figuruje jako czterowątkowy ze względu na technologię Hyper-Threading. Jego TDP wynosi 35 W.
W testach Super PI Lenovo S430 uzyskało jedne z najgorszych wyników wśród laptopów z i5-3210M. Rezultaty testów Cinebench R10 64 (10986 pkt. w wielowątkowym, 5005 pkt. w jednowątkowym) są natomiast przeciętne. Maksymalną częstotliwością taktowania uzyskiwaną przez procesor było 2,9 GHz; tłumaczy to relatywnie słabsze wyniki w testach jednowątkowych.
Wydajność procesora na zasilaniu akumulatorowym nie była gorsza, niż na zasilaniu z sieci.
Testowany model posiadał obok zintegrowanego z procesorem układu grafiki Intel HD Graphics 4000 oddzielną kartę Nvidia GeForce GT 620M. Posiada ona 2 GB pamięci własnej VRAM DDR3. Jest to wersja oparta na starszym chipie GF108. Jest on wykonany w technologii 40 nm (a nie 28 nm, jak GF117 z drugiej wersji karty GF GT 620M), toteż zużywa nieco więcej energii i wytwarza więcej ciepła. Pozytywne jest to, że wersja ta posiada 128-bitową (a nie 64-bitową, jak druga wersja) magistralę danych. Taktowanie rdzenia GPU wynosiło zamiast podawanych przez Nvidię wartości 625-715 MHz tylko 475 MHz. Obniżenie taktowania ma zapewne związek z tym, że karta oparta na starszym procesie technologicznym wydziela zbyt dużo ciepła.
Za przełączanie grafiki odpowiada technologia Nvidia Optimus. Rozwiązanie to funkcjonuje obecnie całkiem sprawnie. Sporadyczne są przypadki, że użytkownik musi sam dobrać właściwy układ grafiki.
Ze względu na obniżone taktowanie karty GF GT 620M omawiany model uzyskał w teście 3DMark 11 tylko 793 pkt. Wynik na zasilaniu z akumulatora nie był gorszy, gdyż nie doszło do większego obniżenia taktowania.
Ogólny wynik testu PCMark Vantage to 7653 pkt. Najgorsze spośród wyników cząstkowych to te dla kategorii gier i grafiki. Dość wysoki wynik końcowy jest zasługą dobrej oceny w składowej Communications (10580 pkt.), na wysokość której rzutują głównie osiągi pamięci dyskowej i procesora. Generalnie Lenovo S430 uzyskało w PCMark Vantage rezultat lepszy od kilku laptopów podobnej wielkości, a mianowicie HP 6465b (7349 pkt.), Acer P643 (6556 pkt.), Dell Vostro 3450 (6225 pkt.) i Acer 8473TG (6209 pkt.).
Podczas przeprowadzania testów autorowi pracowało się płynnie. Nie występowały zwłoki w działaniu i nie trzeba było długo czekać na wykonanie poszczególnych operacji.
| 3DMark 11 Performance | 793 pkt. | |
Pomoc | ||
| PCMark Vantage Result | 7653 pkt. | |
| PCMark 7 Score | 2196 pkt. | |
Pomoc | ||
Lenovo S430 otrzymało dysk twardy Hitachi Travelstar Z7K500 o pojemności 500 GB i prędkości 7200 obr/min. By przyspieszyć jego działanie, producent dodał do niego dysk SSD o pojemności 16 GB (SanDisk U100 SSD), który działa jako bufor dla HDD. Rozwiązanie to ma przyspieszać przede wszystkim często powtarzające się procesy. W teście HD Tune średni odczyt z HDD wyniósł 105,3 MB/s, a maksymalny - 137,4 MB/s. Normalne dyski uzyskują zazwyczaj średnio 70-80 MB/s. Z kolei średni odczyt z SSD służącego jako pamięć podręczna głównego dysku to 181,3 MB/s.
Testy gier
W teście Battlefield 3 przy wykorzystaniu karty grafiki Nvidii na średnich ustawieniach uzyskano około 27 kl/s. Wyglądało to w miarę dobrze, ale nie sposób było czerpać przyjemność z gry.
W początkowej scenie gry The Elder Scrolls V: Skyrim na średniej nastawie uzyskano 27,1 kl/s, a na najniższych ustawieniach było to 36,3 kl/s.
Ciekawe są wyniki z benchmarku Anno 2070, gdyż omawiany model porównano z wyposażonym w kartę GF GT 620M (ale o wyższym taktowaniu) laptopem Acer Aspire V5. Na najniższych ustawieniach Lenovo S430 uzyskało 55,6 kl/s, a Acer - 81 kl/s. Na średnich ustawieniach było to 28 kl/s w przypadku Lenovo i 38 kl/s w przypadku Acera. Na wysokich ustawieniach różnica była już znikoma (21,4 i 22 kl/s).
Choć Lenovo ThinkPad Edge S430 nie jest laptopem do gier, w niektóre nowsze gry można pograć na niskich lub średnich ustawieniach. Koniecznym warunkiem jest wykorzystywanie rozdzielczości niższej, niż nominalna (1600 x 900 pikseli). Na użycie tej ostatniej karta grafiki Nvidii jest bowiem zbyt słaba. Generalnie osiągi nie są dużo gorsze od tych, którymi mogą się pochwalić laptopy z kartą GeForce GT 540M.
| low | med. | high | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Battlefield 3 (2011) | 27.3 | 18.2 | 14 | |
| The Elder Scrolls V: Skyrim (2011) | 36.3 | 27.1 | 18 | |
| Anno 2070 (2011) | 55.6 | 28.8 | 21.4 |
Wpływ na otoczenie
Hałas
W testach emisji hałasu Lenovo S430 uzyskało dobre wyniki. W trybie oszczędnym, podczas przeprowadzania testu czytelnika Battery Eater wentylator pracował na bardzo niskich obrotach i był praktycznie niesłyszalny (30,7 dB). Dysk też działał cicho i nie zwracał na siebie uwagi.
W teście odtwarzania filmu omawiany laptop był nieco głośniejszy, ale nie stało na przeszkodzie, by oglądać pokaz w komfortowych warunkach.
W testach gier ujawniła się zasadnicza różnica. Wentylator wszedł na dużo szybsze obroty, aczkolwiek nie zamienił się w suszarkę.
Nie występowało chaotyczne zmienianie prędkości obrotowej i tym samym obyło się bez raptownych zmian natężenia hałasu.
Hałas
| luz |
| 30 / 30.7 / 30.7 dB |
| HDD |
| 30.4 dB |
| DVD |
| 33.6 / dB |
| obciążenie |
| 33.3 / 33 dB |
 | ||
30 dB cichy 40 dB(A) słyszalny 50 dB(A) irytujący |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-320 (odległość 15 cm) | ||
Ciepło
W teście bez obciążenia temperatury nie były skrajnie wysokie. Średnie wartości maksymalne, 32,3°C na wierzchu i 35,5°C na spodzie jednostki zasadniczej, wydają się jeszcze do przyjęcia. Górna prawa część klawiatury była jednak odczuwalnie ciepła, a na spodzie, w prawej tylnej części obudowy, zmierzono aż 42,3°C. Miejsce oparcia prawej dłoni również było ciepłe, ale nie na tyle, by to przeszkadzało.
W teście pełnego obciążenia temperatura karty grafiki Nvidii osiągnęła 96°C, a rdzenie procesora rozgrzały się do 101°C. Nie dziwi zatem, że na klawiaturze, w sąsiedztwie wylotu powietrza z układu chłodzenia, odnotowano prawie 50°C. Jeszcze gorzej było w tej samej części obudowy, ale na spodzie - tam temperatura przekroczyła 60°C (!). Należy jednak mieć na uwadze to, że mowa o pełnym użyciu CPU i GPU, co w normalnym użytkowaniu raczej nie będzie się zdarzać.
W tym teście pełnego obciążenia taktowanie obu rdzeni procesora wynosiło początkowo 2,9 GHz, ale wkrótce zostało obniżone do 2,5 GHz (częstotliwość bazowa). W dalszej części testu nie spadło poniżej tej wartości. Taktowanie rdzenia karty grafiki Nvidii zostało natomiast obniżone do 237 MHz.
W teście gier komputerowych temperatura GPU osiągnęła 89°C przy temperaturze otoczenia wynoszącej około 24°C.
(-) The maximum temperature on the upper side is 49.1 °C / 120 F, compared to the average of 34.3 °C / 94 F, ranging from 21.2 to 62.5 °C for the class Office.
(-) The bottom heats up to a maximum of 60.6 °C / 141 F, compared to the average of 36.8 °C / 98 F
(±) In idle usage, the average temperature for the upper side is 32.3 °C / 90 F, compared to the device average of 29.5 °C / 85 F.
(-) The palmrests and touchpad can get very hot to the touch with a maximum of 42.3 °C / 108.1 F.
(-) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 27.6 °C / 81.7 F (-14.7 °C / -26.4 F).
Głośniki
Głośniki znajdują się między klawiaturą a tylną krawędzią jednostki zasadniczej. Tony wysokie są odwzorowywane dość wiernie. Tak jest również w przypadku ustawienia maksymalnej głośności. Dużo gorzej jest z reprodukcją basu. Zamiast niego słychać najczęściej trzeszczenie.
Wydajność akumulatora
Akumulator Lenovo S430 nie jest szczególnie pojemny, ma 48 Wh. W teście czytelnika aplikacji Battery Eater udało się osiągnąć 6 godzin i 43 minuty pracy, a w teście symulującym korzystanie z internetu przez Wi-Fi uzyskano 3:51 h. W teście odtwarzania filmu z płyty DVD udało się obejrzeć prawie 4 pierwsze odcinki serialu Battlestar Galactica. Hibernacja nastąpiła po 155 minutach, kiedy do końca ostatniego odcinka zostało 13 minut.
| wyłączony / stan wstrzymania | 0 / 0.3 W |
| luz | 7.4 / 10.4 / 11.9 W |
| obciążenie |
50.1 / 61 W |
   
| |
Legenda:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 940 | |
Podsumowanie
Lenovo ThinkPad Edge S430 to laptop biznesowy z pewnym potencjałem multimedialnym. Zainteresowani nim mogą być klienci przede wszystkim z segmentu biznesowego, a to ze względu na matową matrycę o podwyższonej rozdzielczości. Ekran ten nie oferuje jednak dobrych parametrów obrazu.
Jakość wykonania jest lepsza, niż w przypadku modelu Edge E420s i pokrewnych. W przeciwieństwie do jeszcze solidniejszych normalnych ThinkPadów S430 nie posiada złącza stacji dokującej. Klawiatura, choć wyspowa, została dość wysoko oceniona przez autora.
Negatywną informacją jest to, że producent obniżył taktowanie GPU Nvidii. W praktyce będzie to miało znaczenie głównie w grach.
Zaletą Lenovo S430 jest relatywnie niewielka masa. Waży mianowicie 1,85 kg. Ten dobry rezultat uzyskano m.in. poprzez zastosowanie akumulatora o dość skromnej pojemności (pojemniejsze posiadają m.in. Lenovo T420, Acer P643, Acer 8473TG).
