Test Lenovo ThinkPad X100e
Płaski, nadzwyczajnie mobilny i dotrzymujący posiadaczowi towarzystwa w aktywnym stylu życia – z takim przeznaczeniem zostały zaprojektowane modele ThinkPad X. Obok droższych i większych przedstawicieli serii X Lenovo oferuje, jak samo twierdzi, najtańszy model ThinkPada, jaki kiedykolwiek wyprodukowano. Małemu X100e z 11-calowym ekranem nie należy stawiać zbyt wysokich wymagań. Więcej na ten temat w naszej obszernej recenzji.
Modele z serii ThinkPad X prezentują się jako ultramobilne jednostki o przemyślanych funkcjach komunikacyjnych. W porównaniu do większych laptopów - 12-calowych ThinkPadów X200s, X200 i X301 w rozmiarze 13,3” z procesorami Core 2 Duo - w X100e zaoszczędzono nie tylko na rozmiarze. Oferuje on tylko jednordzeniowy procesor AMD i zintegrowany chip graficzny ATI HD 3200.
Obudowa
Poza czerwonymi akcentami wkomponowanymi w manipulator TrackPoint i logo ThinkPad, X100e jest w pełni matowo czarny. W USA X100e jest dostępny nie tylko w kolorze Midnight Black, ale i Heatwave Red. Dzięki skromnym rozmiarom (24-30 mm wysokości, 210 mm głębokości i 280 mm szerokości), oraz wadze podróżnej wynoszącej ok. półtora kilograma (plus 340 g zasilacza) można go wszędzie wygodnie zabrać.
Pomimo wykonania z plastiku, jednostka zasadnicza i ekran wykazują dobrą odporność na nacisk oraz sztywność podczas prób wyginania. Jedynie ramka monitora trochę się ugina pod naciskiem. Bateria pewnie trzyma się w obudowie, ale po jej demontażu za klawiaturą pojawia się szpara. Niestety, wieko nie okazuje się zbyt odporne na zarysowania, co można zauważyć już po krótkim i ostrożnym użytkowaniu.
Małe zawiasy nie potrafią zapobiec bujaniu się klapy po zmianie kąta otwarcia. Ekran chybocze się również podczas pracy w niestabilnym otoczeniu, np. w trakcie podróży pociągiem. Lekko chodzące zawiasy pozwalają na bezproblemowe zamknięcie klapy jedną ręką. Natomiast z powodu lekkości jednostki zasadniczej do otwarcia lub zwiększenia kąta rozwarcia ekranu konieczne są obie ręce.
Lenovo zrezygnowało z zamknięcia transportowego. Dlatego podczas przenoszenia należy uważać, by żadne ciała obce nie dostały się pomiędzy klawiaturę i matrycę, zwłaszcza że sprężyny w przegubach nie są wystarczająco mocne, by utrzymać laptop trzymany do góry nogami w stanie całkowicie zamkniętym.
Uwaga jest też wskazana podczas otwierania laptopa: kiedy jest on zamknięty, klawisze płytki dotykowej graniczą z obudową ekranu oraz z jednostką zasadniczą (znajdują się bowiem na przedniej krawędzi tej ostatniej). Jako że szczelina między przyciskami gładzika i korpusem laptopa jest szersza niż ta pomiędzy deklem a korpusem, istnieje duża szansa, że podczas otwierania komputera ekran zostanie pociągnięty do góry razem z tymiż przyciskami.
Ze względu na mały format nie należy oczekiwać zbyt bogatego wyposażenia w złącza. Na pokładzie mamy port VGA, mogący dostarczyć analogowy sygnał do zewnętrznego monitora lub projektora, 3 porty USB 2.0, połączone złącze audio dla słuchawek i czytnik kart 4 in 1 (SD/MMC/MS/MS Pro).
Port VGA znalazł się z tyłu, co jest wygodne. Ale już dwa USB pośrodku lewej ścianki i gniazdo LAN bliżej przodu mogą przeszkadzać, gdy są zajęte, osobom leworęcznym, ze względu na podłączane do nich kable. Także trzeci port USB po prawej stronie wydaje się znajdować zbyt blisko przedniej krawędzi.
Choć X100e nie posiada specjalnego portu stacji dokującej, w USA dostępne jest rozwiązanie dokujące bazujące na USB. Za 149$ otrzymuje się ThinkPad USB Port Replicator with Digital Video (US) z DVI, przejściówką DVI-VGA, pięcioma łącznie portami USB 2.0 i RJ-45 (LAN).
Qualcomm Gobi 2000 HS-USB Mobile Broadband Device 9205 umożliwia dostęp do Internetu przez modem szerokopasmowy. Towarzyszącego mu gniazda karty SIM nie znajdziemy - jak zazwyczaj - w przegrodzie akumulatora, a pod pokrywą serwisową.
Osprzęt
W X100e została zainstalowana tak zwana klawiatura wyspowa, tzn. o odseparowanych klawiszach. Poza typowymi dla ThinkPadów zamienionymi klawiszami Ctrl i Fn otrzymuje się standardowy rozkład, który pozwala na bezproblemowe rozpoczęcie szybkiego pisania z wykorzystaniem dziesięciu palców. Ułatwią to zadowalająco duże (jak na tak mały laptop) klawisze alfanumeryczne o szerokości ok. 15 mm i długości 14 mm, z zaokrągloną z przodu krawędzią oraz stosunkowo szczodre odstępy między klawiszami (wynoszące 3 mm).
Można być również zadowolonym z właściwości mechanicznych, zrównoważonego skoku i łatwo wyczuwalnego oporu. Ponadto, nawet podczas energicznego pisania wydobywający się z klawiatury stukot pozostaje przyjemnie cichy.
Jak na typowego ThinkPada przystało, X100e posiada dwa substytuty myszki. Wychudzony gładzik jest szeroki na 75 mm i ma 34 mm długości. Leży wyraźnie głębiej niż otaczająca go powierzchnia obudowy. Przy tym krawędzie wznoszą się do tyłu o około 2 milimetry, wyraźnie separując się od pulpitu. Powierzchnia tabliczki dotykowej jest przyjemnie aksamitna i dysponuje dobrymi właściwościami ślizgowymi. Precyzja i czułość są wyśmienite. Oprócz stref przewijania w pionie i poziomie płytka dotykowa obsługuje „gesty”, np. zmianę rozmiaru przez „uszczypnięcie” czy obrót dookoła osi. Towarzyszące przyciski są raczej wąskie, wtopione w przednią krawędź, mają dosyć długi skok i pracują równomiernie na całej długości. Oprócz tego są raczej ciche.
Wisienką na torcie jest znajdujący się między klawiszami G, H i B manipulator o nazwie trackpoint (po naszemu - grzybek). Jak zwykle funkcjonuje on nienagannie i po chwili przyzwyczajenia pozwala sterować wskaźnikiem myszy precyzyjnie i bez wysiłku. Przypisane mu klawisze mają formę nachylających się przycisków, ale odpowiadają na nacisk pewnie na całej powierzchni. Przytrzymanie środkowego klawisza pozwala na przewijanie dokumentów za poruszeniem trackpointa.
Obraz
W ThinkPadzie X100e zastosowano matrycę o przekątnej 11,6” (26x14 cm) i maksymalnej rozdzielczości 1366x768 pikseli. Ekran ma kinowy format 16:9, który umożliwia odtwarzanie filmów właściwie bez czarnych pasów. W zorientowanych pionowo aplikacjach - takich jak przeglądarka internetowa, edytor tekstu - przydałoby się czasem trochę więcej wysokości, by rzadziej przewijać zawartość ekranu.
Ponadto obraz jest bardzo drobny jak na ekran 11,6”, więc przy standardowych ustawieniach tekst okazuje się bardzo mały. Remedium na to może być doraźnie ekranowa lupa lub na stałe zwiększenie czcionek.
| |||||||||||||||||||||||||
rozświetlenie: 76 %
kontrast: 144:1 (czerń: 1.51 cd/m²)
Maksymalna zmierzona jasność wyniosła 220 cd/m² w środkowym sektorze lewej strony matrycy. Przeciętnie jest to 194,4 cd/m². Niestety, podświetlenie części powierzchni wypada wyraźnie słabiej, a najniższa wartość jasności maksymalnej - 167,2 cd/m² - wystąpiła na środku górnego segmentu ekranu. Takie a nie inne wartości graniczne odpowiadają za cokolwiek nierównomierne rozświetlenie ekranu (76%). Gołym okiem ciężko jednak dostrzec jakieś cienie czy smugi na jednokolorowych tłach. Z powodu raczej wysokich wartości czerni, a zwłaszcza tej zmierzonej na środku ekranu (1,51 cd/m²), również kontrast wypada słabo (144:1). Oceniając subiektywnie, odwzorowanie kolorów jest w porządku, a obraz - ostry.
Na szczęście ekran ma matową powłokę. Wprawdzie na wyłączonym ekranie można dostrzec rozproszone odbicia, nie przekłada się to jednak na utrudnienia w trakcie pracy. Użytkowanie komputera na zewnątrz nie sprawia problemów, przynajmniej w cieniu. Przy bezpośrednio padających promieniach słońca można by sobie życzyć trochę wyższej jasności.
Stabilność kątów widzenia jest typowa dla notebooków. W poziomie można się cieszyć szerokim zakresem roboczym, podczas gdy w zakresie pionowym szybko pojawiają się zniekształcenia obrazu w formie prześwietlenia (gdy spojrzeć z góry) i zaciemnienia (spoglądając od dołu).
Osiągi
Na początek rzućmy okiem na wnętrzności ThinkPada X100e. Otrzymał on procesor AMD Athlon Neo MV-40. Ta jednordzeniowa jednostka została zaprojektowana dla małych i płaskich laptopów, a charakteryzuje ją bardziej umiejętność oszczędzania energii, niż duża wydajność. Niemniej jednak TDP na poziomie 15 W to raczej dużo w porównaniu do jednostek Intel Atom, które zależnie od modelu zużywają 2 do 8 W. Pozostałe dane wytworzonego w litografii 65 nm procesora o nazwie roboczej „Huron” to taktowanie rdzenia 1,6 GHz i 512 KB pamięci podręcznej L2.
Za przetwarzanie pikseli odpowiada zintegrowany w chipsecie AMD M780G układ ATI Radeon HD 3200. Mieści on 181 milionów tranzystorów i dysponuje własnym dekoderem wideo nazwanym UVD. Dzięki niemu pomaga procesorowi w przeliczaniu materiału wideo w wysokiej rozdzielczości. Oprócz tego wykonany w procesie 55 nm Radeon HD 3200 obsługuje DirectX 10, a więc i Shader Model 4.0. Nie dysponując własną pamięcią, układ ATI korzysta z współdzielonej pamięci systemowej. Choć taktowanie rdzenia może wynosić do 500 MHz, Lenovo redukuje w X100e częstotliwość pracy Radeona do 380 MHz.
Testowany egzemplarz posiadał 2 GB pamięci PC2-5300 (333 MHz) DDR2 w jednej kości. Chipset M780G powinien obsłużyć maksymalnie do 8 gigabajtów RAM. Ściągając klapę serwisową na spodzie, można, jeśli zajdzie taka potrzeba, samodzielnie w łatwy sposób ulepszyć swojego ThinkPada.
W testach nastawionych na sprawdzenie procesora Athlon Neo MV-40 potrafi częściowo zostawić atomową konkurencję Intela wyraźnie z tyłu. Tak więc ThinkPad X100e osiąga w benchmarkach Dhrystone i Whetstone odpowiednio 5800MIPS i 4908 MFLOPS. WPrime 32m kończy w ok. 100 sekund, a 1024m - w 3200 sekund. Na wyliczenie 32 mln miejsc po przecinku dla liczby pi w programie SuperPi CPU potrzebuje 50 minut, na 2 mln - około 2 minuty i w końcu milion w przybliżeniu w minutę. Na zakończenie w teście Cinebench Single CPU Rendering ma 1274 punkty.
Test PCMark Vantage pozwala ocenić wydajność w aplikacjach. X100e zdobył razem 1378 pkt. W sumie więc wydajność nie jest wybitna, ale wystarczy do codziennego użytku.
W benchmarkach oceniających grafikę nisko taktowany Radeon HD 3200 okazuje się niewiele wydajniejszy od Intela GMA 4500MHD. Niemniej jednak nie można liczyć na dobre osiągi w 3D. Nowe trójwymiarowe gry w najlepszym wypadku są grywalne na minimalnych ustawieniach. Mały laptop Lenovo nie do tego jednak został przeznaczony. Po więcej informacji o wydajności graficznej zapraszamy do rankingu płynności w grach i rozpiski osiągów kart graficznych.
| 3DMark 2001SE Standard | 6014 pkt. | |
| 3DMark 03 Standard | 2429 pkt. | |
| 3DMark 06 Standard Score | 891 pkt. | |
| 3DMark Vantage P Result | 98 pkt. | |
Pomoc | ||
| PCMark Vantage Result | 1387 pkt. | |
Pomoc | ||
W przetestowanym ThinkPadzie X100e zamontowano dysk twardy ST9250315AS od Seagate. Dysk Momentus 5400.6 z interfejsem SATA II oferuje 250 GB całkowitej pojemności i pracuje z prędkością obrotową 5400 obr/min. Użytkownik ma jednak do dyspozycji jedynie ok. 220 GB. W przybliżeniu 10 GB wykorzystuje np. partycja Lenovo Recovery. Wartości osiągnięte w benchmarku HDTune są zgodne z przeciętnym przedziałem.
Wpływ na otoczenie
Hałas
Hałas w trakcie testu zawsze utrzymywał się w rozsądnych ramach. Przy maksymalnie 33,7 dB, ThinkPada X100e można raczej uznać za jeden z najcichszych laptopów.
Hałas
| luz |
| 31.8 / 32.1 / 32.1 dB |
| HDD |
| 32.5 dB |
| obciążenie |
| 33.7 / 33.7 dB |
 | ||
30 dB cichy 40 dB(A) słyszalny 50 dB(A) irytujący |
||
min:  , med:  , max:  (odległość 15 cm) | ||
Ciepło
Widać, że w Lenovo zdecydowano się pozwolić na rozwój temperatur do wysokich wartości jako cenę, którą płaci się za dosyć niską emisję hałasu. Pod obciążeniem zanotowana szczytowa wartość wynosiła nawet 61,1C (po lewej stronie przedniej strefy podstawy obudowy). Ale również oparcie nadgarstków, tabliczka dotykowa i klawiatura dobiły do 40 stopni.Na szczęście zastosowania powodujące pełne obciążenie X100e będą należeć do rzadkości. Podczas mniej wymagającej pracy pulpit pozostaje generalnie przyjemnie chłodny. Ale nawet wtedy na dole, pod gładzikiem osiągana jest granica 40 stopni. Jednak ten obszar nie ma bezpośredniego kontaktu z udami podczas korzystania z laptopa na kolanach, a pozostała powierzchnia nagrzewa się w najgorszym wypadku do temperatury ciała, więc można z powodzeniem używać małego ThinkPada w ten sposób.
(±) The maximum temperature on the upper side is 42.1 °C / 108 F, compared to the average of 35.9 °C / 97 F, ranging from 21.4 to 59 °C for the class Subnotebook.
(-) The bottom heats up to a maximum of 61.1 °C / 142 F, compared to the average of 39.4 °C / 103 F
(+) In idle usage, the average temperature for the upper side is 31.7 °C / 89 F, compared to the device average of 30.8 °C / 87 F.
(-) The palmrests and touchpad can get very hot to the touch with a maximum of 41.9 °C / 107.4 F.
(-) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 28.3 °C / 82.9 F (-13.6 °C / -24.5 F).
Głośniki
Głośniki umieszczono wzdłuż nachylonej do dołu przedniej krawędzi, w związku z czym dźwięk kierowany jest bardziej w kierunku podłoża, na którym spoczywa komputer, niż w stronę użytkownika. Jak na tak mały notebook, jakość dźwięku jest zadziwiająco dobra i wyważona, aczkolwiek nie dziwi nieszczególna siła basu w laptopie bez subwoofera. Jak można było przewidzieć, X100e zdecydowanie odstaje od zewnętrznych zestawów głośnikowych.
Wydajność akumulatora
Testowy laptop posiadał 6-komorowy akumulator o pojemności 57 Wh (10,8 V, 5,2 Ah), który jest montowany z tyłu korpusu. X100e osiąga przy jego udziale użyteczne czasy pracy, jak na mobilne, małe urządzenie. Nie może jednak konkurować z najlepszymi sprzętami tego typu.
Reader Test z aplikacji BatteryEater zmierzył dla nas maksymalny czas w wymiarze prawie 5 i pół godziny (przy minimalnej jasności, wyłączonym WiFi i profilu „Oszczędzanie energii”). Biorąc tę wartość pod uwagę, trzeba wiedzieć, że przy najniższym poziomie podświetlenia trudno bez wysiłku rozpoznać cokolwiek na ekranie.
Minimum, zanotowane w teście Classic, to jedynie 113 minut, a więc prawie dwie godziny pracy bez podłączenia do sieci elektrycznej z najwyższą jasnością, aktywną kartą WiFi i profilem „Wysoka wydajność”. W najbliższym praktyce teście korzystania z sieci bezprzewodowej zanotowano trochę ponad 4 i pół godziny działania na baterii (z jasnością ustawioną na 13/15, przeglądając Internet i odtwarzając filmy na YouTube).
Próbując porównać możliwości X100e i konkurencyjnych konstrukcji, czasy pracy wypadają podobnie do osiąganych przez Latitude E4300, mały laptop Della z 13-calowym ekranem, Core 2 Duo SP9400, GMA 4500MHD i akumulatorem 56 Wh, który osiągnął maksymalnie 397, minimalnie - 88 a w teście WLAN - 290 minut pracy. Urządzenia wyposażone w wyraźnie słabsze CPU Intel Atom i grafikę GMA 950/3150 mają oczywiście przewagę w działaniu na baterii.
| wyłączony / stan wstrzymania | 0.2 / 0.5 W |
| luz | 9.8 / 12.9 / 14.3 W |
| obciążenie |
31.7 / 35.4 W |
   
| |
Legenda:
min: ,
med: ,
max: | |
Podsumowanie
Lenovo udało się stworzyć i wprowadzić na rynek niedrogi, mały laptop do użytku biznesowego o przyzwoitej wydajności obliczeniowej i graficznej.
Podobać się może zwłaszcza bogate wyposażenie komunikacyjne, w tym modem UMTS. Matowa, w miarę jasna matryca pozwala utrzymywać kontakt ze światem czy czuwanie nad interesami podczas podróży, przynajmniej jeśli promienie słońca nie padają bezpośrednio na ekran. Czas pracy na akumulatorze także powinien być do tego wystarczający. Jednak cały dzień roboczy z dala od gniazdka nie wchodzi w grę.
Trzeba też, tak jak w większości minilaptopów, poradzić sobie bez wbudowanego napędu optycznego. Lenovo postanowiło zaoszczędzić na obowiązkowym w konstrukcjach biznesowych porcie dokującym, choć można ratować się dostępnym rozwiązaniem dokującym na USB. Dobrze, że złącze VGA znalazło się z tyłu. Rozmieszczenie portów – z winy znajdującego się z przodu lewej ścianki gniazda LAN - nie zadowoli jednak osób leworęcznych. Nie najlepsze jest też dla nich ułożenie złączy USB.
Wszyscy poszukujący 11-calowego komputerka do mobilnej pracy, zwykli konsumenci jak i klienci biznesowi, mogą brać pod uwagę model Lenovo ThinkPad X100e. Wprawdzie kosztuje on zdecydowanie więcej od współczesnych netbooków, ale oferuje większą moc obliczeniową, za którą płaci się skróceniem czasu pracy na akumulatorze.
