Test Lenovo ThinkPad X121e
ThinkPad X120e z technologią AMD Fusion (APU) spotkał się z ciepłym przyjęciem i stanowił znaczący postęp względem ThinkPada X100e. Czy to samo można powiedzieć o ThinkPadzie X121e z niskonapięciowym procesorem Intel Core i3 drugiej generacji? Przekonajmy się.
Obudowa
Pod względem wystroju zewnętrznego i kształtu obudowa jest identyczna jak w modelu ThinkPad Edge E125. Dotyczy to również takich szczegółów jak stawiające duży opór zawiasy, chropowata płytka dotykowa, obszerna klawiatura i brak kontrolek LED. Korpus X121e cechuje się przeciętną sztywnością.
Do otwarcia pokrywy trzeba użyć dwóch rąk. Maksymalny kąt odchylenia ekranu wynosi 135 stopni. Co prawda nie ma mechanizmu ryglującego klapę w stanie zamkniętym, ale przylega ona ściśle do jednostki zasadniczej.
Mierzący 23,5 mm grubości i ważący 1,55 kg ThinkPad X121e jest odrobinę cieńszy, a waży mniej więcej tyle samo co X120e. Jego sylwetka jest jednak zdecydowanie przyjemniejsza dla oka niż bardziej kanciaste kształty X120e.
Pod względem solidności nie ma porównania do większych ThinkPadów z wewnętrzną strukturą wzmacniającą, ale X121e wypada w tej mierze korzystnie na tle urządzeń z segmentu netbooków.
Testowany egzemplarz był koloru czerwonego zamiast tradycyjnego czarnego. W związku z tym wrażenia dotykowe są nieco inne. W E125 wieko ma odrobinę szorstką fakturę, natomiast w tym czerwonym modelu jest ono zupełnie gładkie i wykazuje większą podatność na odciski palców. Ta czerwona wersja wywołuje generalnie gorsze wrażenie, ale na szczęście nabywcy mają do wyboru tę lub czarną.
X121e oferuje te same porty peryferyjne, co X120e, ale ich rozmieszczenie jest inne. Tak jak w E125, wszystkie złącza są umieszczone tylko na ściankach bocznych. Tył zajmują bowiem zawiasy i akumulator, a przód jest zbyt cienki, by pomieścić chociażby gniazda audio i czytnik kart pamięci.
Godne wzmianki są port Always-On USB 2.0 (żółty, zapewnia zasilanie także wtedy, gdy laptop jest wyłączony) na prawym boku i wyjście HDMI 1.4 na lewej krawędzi. X121e nie posiada USB 3.0. Użytkownicy, którzy operują myszką lewą ręką, nie będą zadowoleni ze skupienia portów właśnie na lewym boku. Z prawej strony jest znacznie luźniej.
Wśród modułów łączności bezprzewodowej mamy kartę Wi-Fi a/b/g/n pod PCI-e oraz kartę Qualcomm Gobi 3000 WWAN dającą obsługę WiMAX. Kartę SIM wkłada się od spodu, z tym że wcześniej należy odłączyć od notebooka akumulator, gdyż stosowne gniazdo znajduje się w jego wnęce. Testowany model posiadał Bluetooth 3.0, który nie miał problemów z komunikowaniem się z urządzeniami peryferyjnymi.
Osprzęt
Klawiatura X121e nie jest podświetlana. Działa ona równie dobrze, co klawiatura X120e, z tym że wprowadzono do niej trochę zmian. Jest ona dość duża (27x10,5 cm). Klawisze dają wyraźną odpowiedź.
Wyszczególnienie różnic w porównaniu z klawiaturą X120e zacznijmy od górnego rzędu z klawiszami funkcyjnymi - tu poszczególne klawisze są szersze, ale zmniejszono za to odstępy między nimi. Kluczowe klawisze Delete i Esc zostały zwiększone kosztem klawisza Insert, który został usunięty z klawiatury. W dolnym rzędzie klawiszy znalazł się natomiast klawisz Print Screen. Z tego powodu prawe klawisze Alt i Ctrl zostały zwężone do szerokości najwęższych klawiszy [jest to cecha wybitnie niekorzystna szczególnie z punktu widzenia użytkownika piszącego po polsku - przyp. tłum.]. Klawisze PgUp i PgDn z kolei nie są aż tak mikre jak w X120e.
Manipulator TrackPoint znajduje się w obrębie klawiatury, konkretnie między klawiszami G, H i B. Wyróżnia się on bardziej, niż zwykle, gdyż w stosunku do rozmiarów laptopa wydaje się dość duży.
Płytka dotykowa UltraNav (7,5x3,75 cm) nie jest zupełnie płaska i gładka, jak w X120e, a ma chropowatą fakturę i obniża się w górnej części.
Osobliwością X121e jest brak klasycznych przycisków myszy przed gładzikiem. Przyciski znajdują się pod płytką dotykową, więc użytkownik może wykonywać lewy lub prawy klik, naciskając powierzchnię tabliczki. To samo rozwiązanie znalazło zastosowanie w modelach ThinkPad Edge E420s i E125.
Obraz
ThinkPad X121e posiada matowy ekran 11,6" o rozdzielczości 1366x768 pikseli. Rozdzielczość ta jest powszechna w laptopach z ekranem o przekątnej od 13,3" do 15,6". Użytkownicy takich notebooków powinni być więc zadowoleni z obszaru roboczego, przesiadając się na mniejszy model, ale muszą się liczyć z mniejszymi czcionkami i obrazkami.
| |||||||||||||||||||||||||
rozświetlenie: 90 %
na akumulatorze: 218.4 cd/m²
kontrast: 224:1 (czerń: 1 cd/m²)40.08% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
57% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
38.57% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
W porównaniu z matrycą X120e znacznie korzystniej prezentuje się jasność obrazu. Najwyższa wartość luminancji maksymalnej (zmierzona na środku dolnej części ekranu) wyniosła prawie 230 cd/m², a średnia ze wszystkich pomiarów - około 219 cd/m². Kiedy komputer jest zasilany z akumulatora, luminancja przekracza 200 cd/m².
Paleta barw jest podobna do tej z Lenovo X120e. Wykazuje praktycznie idealną zbieżność z paletą barw matrycy ThinkPada Edge E125.
Użytkowanie na dworze jest znośne i X121e sprawuje się pod gołym niebem wyraźnie lepiej od X120e.
Kąty widzenia są przeciętne. W poziomie są jeszcze znośne. W pionie natomiast prezentują się dużo gorzej, szczególnie przy patrzeniu na ekran od dołu. Natychmiast występują przekłamania kolorów, choćby odchylenie od pozycji optymalnej było niewielkie.
Osiągi
ThinkPad X121e, bohater niniejszego artykułu, był wyposażony w oparty na mikroarchiteturze Sandy Bridge procesor Intel Core i3-2357M (1,3 GHz). Jest to dwurdzeniowa jednostka typu ULV o mocy cieplnej w wysokości 17 W. Może ona wykorzystywać 4 wątki jednocześnie, ale nie posiada funkcji Turbo Boost.
Z procesorem zintegrowany jest układ graficzny HD Graphics 3000, który posiada 12 potoków i obsługuje DirectX 10.1, a jego wydajność lokuje się trochę poniżej niezależnej karty GeForce 310M. Bazowe taktowanie, wykorzystywane przy oszczędzaniu energii, jest niskie, ale dzięki funkcji Turbo może być zwiększane do 950 MHz.
Testowany egzemplarz był wyposażony w jeden moduł pamięci operacyjnej (2 GB, PC3-10600, DDR3) produkcji Samsunga. Użytkownik może zamontować drugi moduł w wolnym gnieździe, które znajduje się za pokrywą serwisową na spodzie obudowy.
W testach syntetycznych mierzących wydajność CPU procesor Core i3-2357M wypada bardzo ładnie, przynajmniej jak na procesor minilaptopa. Jest dużo szybszy od AMD E-350 z ThinkPada X120e. I tak np. X121e ukończył test wPrime 1024M w 1422 s, a test SuperPi 32M - w 25 minut. X120e potrzebował na uporanie się z tymi samymi zadaniami odpowiednio w 2257 s i w 41 minut.
Test PCMark Vantage dał wynik w wymiarze 4170 pkt., co jest bardzo dobrym osiągnięciem, jak na komputer tej wielkości. Podobnymi legitymują się Acer Aspire 5625G z czterordzeniowym procesorem Phenom II X4 P920 oraz Lenovo IdeaPad G560 z Core i3-350M. W porównaniu do innych minilaptopów z 11-calowym ekranem, Sony Vaio YA1V9E z Core i3-380UM (3265 pkt.) oraz Acera TravelMate 8172T z Core i3-330UM (3680 pkt.), ThinkPad X121e osiągnął wynik o 27,7 i 13,3% lepszy. Z kolei w teście wielowątkowym Cinebench R10 jego wynik jest o prawie 500 pkt. (tj. o jakieś 12-13%) lepszy w obu przypadkach.
Wyniki w testach syntetycznych sprawdzających wydajność podsystemu graficznego nie są dla X121e powodem do wstydu. Rezultaty 3DMark Vantage są znacznie lepsze od tych osiąganych przez Radeona HD 6310 z ThinkPada X120e i wielokrotnie lepsze od układu GMA HD zintegrowanego w niskonapięciowych procesorach Core pierwszej generacji.
Nie jest to jednak rozwiązanie nadające się do gier o dużych wymaganiach sprzętowych. Nowsze tytuły są niegrywalne na średnich czy nawet na niskich ustawieniach.
Odtwarzanie materiału wideo
Procesor radzi sobie idealnie z puszczanymi przez wyjście HDMI filmami 720p i 1080p z YouTube oraz 480p z Hulu. Filmy w rozdzielczości 2K z YouTube również są odtwarzane bez zarzutu, te w rozdzielczości 4K natomiast są pokazem slajdów.
Sprawdzono też, jak X121e poradzi sobie z wieloma strumieniami 1080p jednocześnie. W kilku oknach odtwarzacza VLC media player puszczany był zwiastun filmu Transformers 3 (1080p AVC1), a obraz był przekazywany na podłączony do laptopa telewizor Full HD. Przepływność (bitrate) zmieniała się w przedziale od około 5000 kb/s do 15000 kb/s. Notebook był w stanie odtwarzać dwa strumienie jednocześnie bez problemu, ale przy trzech obraz niemiłosiernie skakał. Użycie CPU dla każdej z sytuacji jest przedstawione na zrzutach z Menedżera zadań załączonych poniżej.
| 3DMark 2001SE Standard | 8164 pkt. | |
| 3DMark 03 Standard | 6818 pkt. | |
| 3DMark 05 Standard | 5058 pkt. | |
| 3DMark 06 1280x768 Score | 2962 pkt. | |
| 3DMark Vantage P Result | 1158 pkt. | |
Pomoc | ||
| PCMark Vantage Result | 4170 pkt. | |
| PCMark 7 Score | 1665 pkt. | |
Pomoc | ||
| low | med. | high | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Racedriver: GRID (2008) | 25.7 | 22.3 | ||
| StarCraft 2 (2010) | 48.3 | 16.3 | 10.6 | 8.8 |
Wydajność dysku
Testowany egzemplarz X121e był wyposażony w dysk twardy o pojemności 320 GB i prędkości 5400 obr/min (HTS723232A7A364). Testy HD Tune wykazały średni transfer przy odczycie na poziomie 77,6 MB/s. Jest to wynik nieco gorszy od dysku Seagate z modelu X120e.
Około 10 GB jest zajęte pod partycję odzyskiwania.
Jako opcja istnieje możliwość wyboru dysku SSD o pojemności 128 GB.
Wpływ na otoczenie
Hałas
ThinkPad X120e jest cichym laptopem. Tego samego nie można powiedzieć o modelu X121e. W cichym miejscu szum wentylatora będzie słyszalny nawet wtedy, gdy komputer pracuje bezczynnie. Nie oznacza to, że działanie układu chłodzenia powoduje dyskomfort, ale po prostu wzrost emisji hałasu względem X120e jest wyraźnie odczuwalny.
Sytuacja robi się gorsza w sytuacji obciążenia podzespołów. Odgłos wentylatora staje się znacznie głośniejszy, ale nie do tego stopnia, by przeszkadzał użytkownikowi pracującemu na laptopie w biurze. W miejscu o znikomym szumie tła natomiast zwiększenie prędkości wentylatora w trakcie odtwarzania filmu może być potencjalnie irytujące.
Na sali wykładowej czy w czytelni lepiej ustawić plan oszczędzania energii, by odgłosy naszego X121e nie przeszkadzały osobom postronnym.
Ciepło
Podczas pracy bez obciążenia wierzch jednostki zasadniczej był stosunkowo chłodny, a średnia temperatur miała wartość około 30°C. Spód był odrobinę cieplejszy ze średnią na poziomie 31,3°C. Temperatura powietrza w pomieszczeniu, w którym przeprowadzano test, wynosiła 23°C.
W teście maksymalnego obciążenia (FurMark i Prime95 zapuszczone na dwie godziny) notebook stał się naprawdę gorący. Maksymalna wartość zmierzona na spodzie to aż 44,8°C. Średnia temperatur podstawy okazała się o prawie 5°C wyższa, niż średnia pomiarów na wierzchu jednostki zasadniczej.
Takich problemów nie było z opartym na technologii AMD Fusion modelem X120e, którego obudowa była względnie chłodna również w teście ekstremalnego obciążenia.
W celu wykrycia potencjalnego throttlingu przeprowadzono test stabilności, w którym to aplikacje FurMark i Prime95 działały prawie trzy godziny. Temperatura otoczenia w tymże teście wynosiła 18C. Według HWiNFO64 taktowanie GPU zmieniało się w przedziale 800-950 MHz (przy czym 950 MHz to fabryczne maksimum). Obniżanie taktowania CPU nie wystąpiło.
(±) The maximum temperature on the upper side is 40.8 °C / 105 F, compared to the average of 35.9 °C / 97 F, ranging from 21.4 to 59 °C for the class Subnotebook.
(±) The bottom heats up to a maximum of 44.8 °C / 113 F, compared to the average of 39.4 °C / 103 F
(+) In idle usage, the average temperature for the upper side is 29.8 °C / 86 F, compared to the device average of 30.8 °C / 87 F.
(±) The palmrests and touchpad can get very hot to the touch with a maximum of 36.8 °C / 98.2 F.
(-) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 28.3 °C / 82.9 F (-8.5 °C / -15.3 F).
Głośniki
X121e posiada dwa głośniki stereo umieszczone na spodzie zwężonej przedniej krawędzi jednostki zasadniczej. Na tak samo niekorzystną lokalizację (dźwięk jest tłumiony przez powierzchnię, na której stoi komputer) zdecydowano się w modelu X120e.
Jakość dźwięku jest znośna i zbliżona do tej, jaką oferuje Edge E125. Zgodnie z przewidywaniami brak jest basów i dźwięk nie ma głębi, więc wbudowane głośniki nie są zdatne do słuchania muzyki.
Wydajność akumulatora
Omawiany model był wyposażony w akumulator 6-komorowy o pojemności 5,16 Ah. Maksymalny czas pracy, za który można uznać wynik testu czytelnika aplikacji Battery Eater, to 7:41 h. Jest to dobry wynik w porównaniu z X120e, szczególnie wobec większej wydajności procesora zastosowanego w omawianym X121e. Test korzystania z internetu przez Wi-Fi, który przeprowadzono przy podświetleniu 13/15, zakończył się po ponad 5 h. Test upływał na przeglądaniu stron i obejrzeniu od czasu do czasu jakiegoś filmiku.
Ładowanie akumulatora do pełna zabiera około 1,5 h.
W X120e 6-komorowy akumulator wystaje z tyłu obudowy, co psuje prezencję tego laptopa. W X121e na szczęście nie ma tego problemu - bateria mieści się w obrębie obudowy.
Podsumowanie
Lenovo ThinkPad X121e różni się względem X120e na korzyść tym, że matryca posiada silniejsze podświetlenie, a mniejszy akumulator nie wystaje poza obudowę, zapewniając mimo tego podobne czasy pracy na jednym ładowaniu. Niebagatelną sprawą jest wydajność procesora Intel Sandy Bridge, która jest dużo większa, niż procesora AMD Zacate (E-350).
Z większą mocą obliczeniową łączą się jednak pewne wady. Po pierwsze, X121e dość mocno się nagrzewa, co jest szczególnie widoczne w porównaniu z X120e z AMD E-350. Po drugie, szum wentylatora jest sporo głośniejszy.
Pomimo tych wad X121e jest dobrym wyborem dla osób, którym zależy na małym notebooku z szybkim procesorem. Na ocenę tego modelu korzystnie wpływa wyposażenie w moduły łączności. Mamy tu bowiem Wi-Fi, WWAN i Bluetooth 3.0.
Aktualne ceny notebooka Lenovo ThinkPad X121e
